Page 95 - Huế Trong Tôi

phải quan trường học rộng như biển là nhẫn nại mới
chấm đỗ!".
Thật vậy, sau này lận đận nơi trường ốc, bắt đầu lều
chõng đi thi từ năm mới 20 tuổi mà mãi tới năm 42 tuổi

chỉ đỗ tú tài, hết ông Kép, ông Mền, đến ông Đụp... Mãi
đến khoa Mậu Dần (1878), Khiếu Năng Tĩnh mới đỗ cử
nhân để rồi hai năm sau đỗ đệ tam giáp đổng tiến sĩ xuất
thân trong khoa thi Hội năm Canh Thìn niên hiệu Tự
Đức năm thứ 33 (1880). Sau đó, ông được gọi vào triều
giữ chức Hàn Lâm viện biên tu. Hai năm sau ông được
cử làm Đốc học tinh Nam Định quê nhà (1882), rồi thăng

Hàn lâm viện Thị giảng học sĩ (1885). Tiếp đó sau hai lần
nhậm chức Đốc học Hà Nội - trung tâm văn hóa - giáo
dục cả nước, đến năm 1892 ông lại được về kinh đô Huế
đảm nhiệm chức vụ Tư nghiệp, sau thăng Tê' tửu Quốc
Từ Giám (tương đương với Giám đốc Đại học Quốc gia
ngày nay).

Chừủì trong thời gian này đã diễn ra một sự kiện đặc
biệt quan trọng, có ý nghĩa lịch sử to lớn. Nhà yêu nước
Phan Bội Châu trong khoa thi Hương năm Đirửi Dậu đời
Thành Thái thứ 8 (1897) tại trường thi Nghệ An, do vô
tâm mà bị can tội mang sách vào trường thi nên bị án suốt
đời không được dự thi, sau đó có thời gian vào Huế ngồi

dạy học. Tại kinh thành Huế lúc đó đã diễn ra một cuộc
gặp mặt của một sô' người tài năng đầy tâm huyết, Nhà
yêu nước họ Phan đã kể về sự việc đó như: ."Mỗi khi hết
giờ dạy học, lại dùng văn tự đế kết giao với các bậc văn

93