Page 98 - Huế Trong Tôi
P. 98
quan trong triều - để cái án bị oan của Phan Bội Châu
được xóa bỏ. Trong lịch sừ thi cử phong kiến, thiết
tưỏng đó cũng là một việc hy hữu!
Đến năm Canh Tý (1900), khi thi Hương trường Nghệ
An, Phan Bội Châu lại bị sốt trong lúc thi, những tưởng
phải bỏ dở kỳ thi, may nhờ có sự quan tâm ưu ái của
chánh chủ khảo kỳ thi là Tiến sĩ Khiếu Năng Imh, đã cho
người săn sóc thuốc men kịp thời lấy lại sức, nhờ vậy
Phan Bội Châu đã làm xong quyển thi trong thời gian quy
địrủi, và đỗ Giải nguyên’. Từ đó, cụ Phan Bội Châu có
thêm uy từi, danh tiếng rộng lớn, tạo điều kiện thuận lợi
cho hoạt động cứu nước. Khi nhìn lại cuộc đời hoạt động
cứu nước của mình, chírửi Phan Bội Châu cũng tự nhận
định: "Dù đứng vào hoàn cảnh uâ't ức chưa trổ ra được,
tôi vẫn sẵn sàng đợi chờ cơ hội, mãi hơn hai năm sau mới
được phát triển chí nguyện của mình"2.
Khiếu Năng Tĩnh bằng việc làm của mình đã tỏ ra là
người tinh tê', biết đánh giá con người đích thực ngay
trong cơn hoạn nạn, và trong trường hợp Phan Bội
Châu, ông đã tạo ra một thời cơ đặc biệt thuận lợi cho
một bước phát triển mới của phong trào yêu nước cách
mạng Việt Nam đầu thế kỷ XX. Cho nên ông đã được
1. Đỗ đầu kỳ thi Hương, đỗ thứ hai gọi là á nguyên.
2. Theo Phan Bội Châu niên biểu, Sđd, Phan Bội Châu đậu giải
nguyên năm Canh Tý (1900), ít lâu sau cụ thân sinh ông mâ't, ông
mới bắt tay hoạt động cách mạng, vào Nam ra Bắc liên kết những
người cùng chí hướng chuẩn bị hành động.
96