Page 52 - Huế Trong Tôi

NHÀ VĂN THÂN YÊU Nước
PHẠM THẬN DUẬT VỚI có ĐÔ HUẾ

Mùa ửiu năm Canh Tuất (1850), nho sữứi Phạm Thận
Duật quê ở vùng Yên Mô Thượng, nay thuộc huyện Yên
Mô, tình Nũih Bình đã đậu cử nhân tại tìường thi Nam
Định. Mùa xuân sau, ông lều chõng vào Kinh đô Huê' thi
Hội, nhưng bị hỏng. Trong hoàn cảnh gia đình bềín bách, mẹ
già, vợ tìẻ, năm 1851 ông đành ra làm việc với triều đình.

Hơn 20 năm ông làm quan ngoài Bắc (1851 - 1874), đó
là thời kỳ đầy biến động của lịch sử dân tộc. Năm 1858,
hạm đội Pháp trắng trợn nổ súng tại cửa biển Đà Nắng
phát động chiến tranh xâm lược Việt Nam. Sau đó, lêìn lượt
chiêm ba tình miền Đông, rồi ba tinh miền Tây Nam Kỳ.
Đến năm 1873, thực dân Pháp kéo quân ra đánh chiếm Bắc
Kỳ lần thứ nhất, nhưng đã bị quân dân miền Bắc đánh bại
tại Cầu Giây nên phải xuống thang trả lại các thành phố
cho triều đình, rút quân vào Nam chờ thời cơ mới.
Về nhậm chức tại Kinh thành Huế năm 1875, ngay từ

đầu Phạm Thận Duật được triều đình tứi nhiệm giao cho
nhiều trọng trách. Lúc đầu, giữ chức Tả Tham tri Bộ Lại,
rồi Thượng thư Bộ Hình, đổng thời kiêm nhiều chức vụ

50