Page 11 - Hai Bà Trưng

Sau đòi An Dương Vương tiếp lấy Triệu Võ Đế, tức là
Triệu Đà, thời Đà lại là người quận Trường Sa nước Tàu
mà sang chiếm cứ cả đất nước Ảu Lạc, có dây dính đến
nòi Việt Thường ta đâu. Tiếp đó, đến nội thuộc Tây Hán
rồi Đông Hán, tất thảy là người Tàu qua cai trị đất ta,
chố chân chính tổ tiên ta là ai, nào ai có biết?
Sách xưa có câu: "Vô trưng bất tín" nghĩa là không
có chứng cớ thì không lấy gì làm tin đưỢc. Sử nưốc ta
trở về trước nhiều điều vô trưng, thời bỏ quách đi e có
lẽ đúng hơn.
Bây giò tôi mới nhận ra đưỢc một người, mà thật là
người tổ đích nưóc ta, người ắy là Trưng Nữ Vương. Bà
nguyên người huyện Mê Linh, xứ Châu Phong, họ
Trưng tên Trắc. Bà sinh gặp lúc người Tàu cai trị nưốc
ta, Tô Định làm Thái Thú, giết chồng bà là Thi Sách
(người huyện Chu Diên, hiện đời bây giờ thuộc tỉnh Sơn
Tây). Bà vói em là cô Nhị, giận thù thương nước, khởi
binh đánh thành Giao Châu, đuổi Tô Định, Định trôn
về đất Tàu, bà kéo quân đuổi theo, tối đâu, châu quận
hưởng ứng cả, lấy suốt 65 xứ Lĩnh Nam. Lúc bấy giờ
vua Tàu kinh hoảng quá, phải khiến một vỊ trung hưng
lão tướng là Mã Viện đem 10 vạn quân qua đánh, bà vì
thế cô, chúng yếu, không địch lại, chị em cùng nhau tự
tử ở Cấm Khê. Ke từ ngày bà khởi binh cho đến ngày
bà tuẫn nạn làm cho nước ta đưỢc độc lập là 4 năm. Đó
là một vị Phật nhà, là tổ nước Nam ta.
Độc giả xem tới đó, tất có người nói: "Trưng Nữ
vương là đàn bà không đáng gọi là tổ". Nói thế là quá
câu nệ: lúc bắt đầu loài người mới sinh ra, chỉ biết có

12