Page 10 - Hai Bà Trưng

việc gì giả, việc gì chân, người nào công, người nào tội,
hình như ít ai nghiên cứu tới.
Than ôi! Hán tổ Đường tôn có phải là cha ông ta
đâu? Vua Nã Phá Luân (Napoléon), vua Bỉ Đắc (Piere)
có phải là dòng giông ta đâu? Mà cớ sao các nhà cựu học,
tân học ta hết sức tìm tòi, ra công ghi nhố, đến như việc
sử cổ nưốc ta thòi không ai để ý đến. Tục ngữ có câu:
"Phật trong nhà, cầu Thích Ca ngoài đưồng". Tôi không
dám bảo ngoài đường không có Thích Ca, hay Thích Ca
ngoài đường không bổ ích cho ta. Nhưng theo nguyên lý
của loài người tất phải biết Phật trong nhà đã.
Phật trong nhà mình là ai?
Chính là những tiên nhân ở trong sử nưốc ta, mà
là người có công đức với nòi giông dòng họ ta.
Từ đây sắp xuông tôi xin tìm tòi ở trong sử nưốc ta
mà biện biệt cho ra cái chân và cái giả.
Sử nưốc ta từ đời Thái cổ trước Tây lịch 2879 năm
cho đến sau Tây lịch 111 năm, tất thảy là việc truyền văn;
bảo rằng Hồng Bàng thị mà không biết có Hồng Bàng thị
hay không, bảo rằng Lạc Long Quân mà không biết có
Lạc Long Quân hay không. Bởi vì lúc đó nước ta chưa có
văn tự, chưa có sử sách, chỉ theo ở miệng truyền tai nghe.
Nói rằng: người đẻ ra trăm trứng, nửa thuộc về loài rồng,
nửa thuộc về loài tiên, cứ theo sinh lý học mà suy ra, thiệt
là theo lốì thần quỉ mê tín không đích xác gì.
Đến như Hùng Vưdng 18 đời, thời cũng thảy truyện
truyền văn, chớ không biết có thiệt không. Qua đòi Hùng
Vương mà đến An Dương Vương là người nước Ba Thục.

11