Page 9 - Hai Bà Trưng

một nhà cách mạng Việt Nam đã hé thấy vấn đề. ông
xuất phát từ tinh thần dân tộc, tinh thần quốc gia để
nhìn nhận hiện tượng này. Và ngay lúc đó (những năm
ba mươi của thế kỷ) lúc mà quan niệm văn hoá chưa
đưỢc thấm nhuần như chúng ta hiểu bây giò, ông đã
đặt vấn đề Hai Bà Trưng một cách rất văn hoá.
Xin đưỢc trích dẫn bài viết ấy của ông. Bài đưỢc
đăng báo Tiếng Dân số 656 ngày 6-1-1934. Nguyên văn
như sau;

AI LÀ TỔ NƯỚC TA?
NGƯỜI NƯỚC TA VỚI SỬ NƯỚC TA

Quốc sử ở một nước cũng như gia phổ ở một nhà.
Nhà mà có gia phổ, thòi con cháu mới biết cao tằng khảo
tỷ của nhà mình. Nước mà có sách sử, thòi dân trong
nước mới biết công lao khó nhọc và sự nghiệp khai sáng
của tiên nhân mà sinh môi cảm tình mật thiết. Nếu làm
con cháu mà quên gia phổ, thòi chắc là con cháu bất
hiếu. Dân trong nưóc mà không biết quôh sử thời chắc
dân nước ấy là dân vong tổ. Lẽ ấy hiển nhiên.

Quái lạ thứ nhất là gần trên ngàn năm nay, người
nước ta, ai học Hán học thì thuộc sử Tàu làu làu, mà
gần ba mươi năm lại đây, ai là nhà Tây học thì nói sử
các nước ngoài luôn luôn, mà hễ hỏi tới sử Nam ta, thời
chỉ nghe mấy tiếng xoàng xoàng. Hồng, Lạc, Rồng,
Tiên, Đinh, Lý, Trần, Lê, lặp đi lặp lại. Chứ như hỏi
đến xã hội biến thiên thế nào, thời đại thay đổi thế nào,

10