Page 15 - Hai Bà Trưng

vật chất và những sinh hoạt của người bản xứ sẽ bị ảnh
hưởng, thay đổi, khác trước kia rất nhiều thứ, về mọi
mặt cuộc sông cũng như phong tục, tập quán của dân
tộc. Hđn nữa, chính sách cai trị, chính trị rất hà khắc,
sự bóc lột đến tàn bạo của bọn quan lại người Tàu cũng
làm dân ta khổ cực và thay đổi nhiều về mọi mặt.

Thuở đó, bọn cai trị người Tàu đặt mỗi quận một
quan Thái Thú để trông coi, cai trị. Lại đặt quan Thứ
sử để giám sát (đều là người Tàu). Bên dưối lại có Lạc
hầu, Lạc tướng trực tiếp cai quản (chúng cũng dùng
một sô" người bản xứ) và đưỢc thế tập, để thay chúng
trực tiếp cai trị các bộ lạc. Họ không có thực quyền. Các
Lạc hầu, Lạc tướng phải chịu sự thôi thúc cai quản, bị
sử dụng làm tay sai, làm công cụ cho chúng mà thôi.
Chúng bắt nhân dân lặn xuông biển mò ngọc trai, san
hô, châu báu, lên rừng tìm gỗ quý, sừng tê, ngà voi và
hương liệu quý hiếm. Không những chúng vơ vét đồ
công nạp hàng năm cho triều đình phong kiến phương
Bắc mà còn để làm của riêng cho bản thân chúng nữa.
Pháp chế của người Tàu quá hà khắc, có nhiều loại
hình phạt: đánh bằng roi da, chặt chân tay, gọt đầu,
khắc chữ, bêu đầu hoặc lưu đầy v.v...
Chúng còn bắt nhân dân Âu Lạc thi hành theo các
lễ nghi, phép tắc của phong kiến, tập tục của người
Tàu: đàn ông phải cắt tóc ngắn, đàn bà cạo răng trắng
v.v... Phải theo lễ nghi phong kiến, đàn ông phải giữ
đạo "Quân thần phụ tử", phụ nữ phải theo "Tam tòng
tứ đức...". Nam nữ "Thụ thụ bất thân". Ma chay, cưối

16