Page 243 - Dinh Dưỡng Cận Đại

2.2. Phuơng pháp xác định

Ba kỹ thuật thường đưỢc sử dụng để xác định lượng ăn vào là: ghi chép thực
phẩm trong từng khẩu phần, bữa ăn, hồi cứu nhớ ghi lại loại thực phẩm đã sử dụng
và tần số thực phẩm thường sử dụng tốì thiểu từng đợt từ 3 đến 7 ngày, và tính
lượng thực phẩm tiêu thụ trong 3, 6 tháng hoặc 12 tháng, bao gồm theo dõi cả tác
động do thời tiết trong năm.
Cả ba kỹ thuật đều cần có sẵn các câu hỏi cụ thể và ghi cả những chi tiết nhỏ
như sô' lượng và loại rưỢu đã uô'ng, các thức ăn tráng miệng, phụ gia thực phẩm đã
đưỢc sử dụng nếu có. Đốì với một số thành phần dinh dưõng đặc biệt như Bg, kẽm
và một sô' yếu tô' vi lượng khác sẽ được tiếp tục tham khảo tra cứu tài liệu Viện
Dinh dưỡng Quốc gia (46).

2.3. Xác định thục trạng dinh dưỡng
Bảng kiểm tra chỉ tiêu sinh hóa học theo dõi đánh giá các chỉ tiêu sinh hóa học
của người già như người trưởng thành. Trước hết kiểm tra nồng độ albumin huyết
thanh, nhận thấy có giảm chút ít theo tuổi già. Kiểm tra chỉ tiêu huyết học như tê'
bào hồng cầu, tế bào máu trắng, huyết cầu tô' có giảm nhẹ so với tuổi trưởng thành
và người đứng tuổi (47).

2.4. Kiểm tra nhắn trắc định học (anthropometric standards)

Trọng lượng cơ thể, chỉ sô' khối lượng cơ thể (BMI) cho cả nam và nữ là 22,5
kg/m2. Trên chỉ sô' đó là quá cân và béo trệ. Béo trệ đã làm tăng tỷ lệ mắc bệnh và
tử vong cao, đặc biệt khối lượng béo cơ thể (body fat) tập trung ở phần eo thắt lưng,
hông, vòng eo (waist: hip girth) cũng là yếu tô' gây tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cao
(48, 49, 50). Theo dõi xác định béo trệ đôi với người già không giông như người lớn
tuổi, vì chỉ có rất ít sô' liệu về tiêu chuẩn cân nặng của người già được sử dụng (51).
Có hướng dẫn của USDA về cân nặng cơ thể hỢp lý, liên quan đến khẩu phần ăn,
nhưng các sô' liệu đó đều không áp dụng cho tuổi già (52). Đo chỉ sô' khối lượng cơ
thể (BMI) có thể báo trưốc được sự tăng khối lượng béo cơ thể (53) hoặc sẽ gây nguy
cơ mắc bệnh ở người cao tuổi là nữ (54).
Ngoài xác định BMI, trong triệu chứng kiểm tra nhân trắc, còn sử dụng chỉ sô'
nạc cơ thể (lean body mass) (55) thường bị giảm theo tuổi già, trong khi khối lượng
béo dự trữ trong cơ thể tăng (56), chủ yếu ở bụng và trong cơ bắp khác vói thanh
niên tích luỹ ở dưói da. Còn có biện pháp kỹ thuật kiểm tra nếp gấp ở da tại ba
điểm nêp gấp ỏ bắp thịt dưới da nhưng các chỉ sô' này không thể báo trước được
chính xác khối lượng béo cơ thể ở người già. Ngoài ra đã có một sô' tác giả đề nghị sử
dụng kỹ thuật kiểm tra nhân trắc, để nghiên cứu thành phần cơ thể của người cao
tuổi (57, 58).

2.5. Tác động giũa dinh dưỡng và thuốc
Thuốc có thể tác dụng làm rốì loạn sự tiêu hóa hấp thu, phân phối chuyển hóa
hoặc bài tiết các chất dinh dưỡng ở các nhóm tuổi. Đối với người cao tuổi, thường

235