Page 300 - Dạy Học Vật Lý

SPBook - vươn tầm tri thức, chắp cánh tương lai

Ông Giêm Xmit (James Smith) dành được quyền sử dụng động cơ Xavơri

ở Xcôtlen. Năm 1699 Xmit họp tác với Xavơri nên đến năm 1701 lại dành được

quyền bảo hộ bằng sáng chế từ Nghị viện Xcôtlen.
Trên đây đã nói, lúc đó Niucômen cũng đang cố sức chế tạo máy bơm

nước. Cái khó cho Niucômen là cấu trúc của chiếc máy bơm Niucômen khác máy
bơm Xavơri ở chỗ máy (Niucômen) có pit tông theo kiểu máy của Đơni Papanh

(Denis Papin) sản xuất từ năm 1690. Nhưng theo đạo luật của nghị viện Anh thì
nó vẫn thuộc phạm vi sáng chế của Xavơri. Do đó, nếu Niucômen muốn sản xuất

máy bơm theo thiết kế của mình thì vẫn bắt buộc phải họp tác với Xavơri. Năm

1712, hai người thỏa thuận với nhau là máy thiết kế theo Niucômen, nhưng trên
thị trường vẫn phải lấy danh nghĩa là sáng chế của Xavơri!

Mãi đến sau năm 1715, nghĩa là sau khi Xavơri mất, thì bằng sáng chế
Xavơri và Đạo luật của Nghị viện mới được trao cho một công ti có tên là Chủ sở

hữu Sáng chế Đưa nước lên cao bằng Lửa. Công ti này cấp phép cho nhiều cơ sở

sản xuất và vận hành động cơ Niucômen với điều kiện mỗi năm phải trả cho công
ti 420 bảng. Còn trong trưòưg họp mỏ than thì hàng năm phải trả 200 bảng và một

nửa lợi nhuận của mỏ cho dịch vụ bảo hành máy. Đạo luật động cơ lừa được lưu
hành mãi đến năm 1733, tức là bốn năm sau khi Niucômen mất.

300