Page 298 - Dạy Học Vật Lý

SPBook - vươn tầm tri thức, chắp cánh tương lai

của lửa. Trong bản khai xin cấp bằng sáng chế ông cũng không gọi là máy hơi

nước mà gọi là máy dùng sức mạnh của lửa.
Ngày 14 tháng 6 năm 1699, Xavơri giới thiệu chiếc máy ở hội Khoa học

Hoàng gia. Trong đơn xin cấp bằng sáng chế, và cả trong buổi trình bày ở
hội Hoàng gia, không có bản vẽ sơ đồ, thậm chí cũng không mô tả chi tiết cấu tạo

của máy.
Vì vậy, năm 1702, Xavơri quyết định họp báo công bố quyền sách của ông

có tên là Bạn của người thợ mỏ hay Một cỗ mảy dùng lửa đưa nước lên cao.

Trong quyển sách này ông tuyên bố rằng dùng máy này có thể bơm nước ở mỏ ra
ngoài và ông trình bày cụ thể sơ đồ của máy. Tháng 3 năm 1702 một tờ báo đăng

tin là các động cơ Xavơri đã sẵn sàng đưa vào sử dụng, mọi người có thể đến
tham quan vào các buổi chiều thứ tư và thứ bảy hàng tuần, tại cơ sở gần tòa án

Xalixbơri (Salisbury), Luân Đôn. Theo những chỉ dẫn tại nơi quảng cáo thì áp
suất hơi của máy lớn hơn áp suất không khí thông thường khoảng từ tám đến

mười lần (nghĩa là khoảng từ 8 đến 10 atm).

Đây là chiếc máy hơi nước không dùng pit
tông. Nguyên lí hoạt động của máy rất đơn giản

(xem hình vẽ). Giả sử một lúc nào đó, ta gọi là giai
đoạn 1, van A và van B đóng, van c và van D mở.

Khi đó nước lạnh (từ một nguồn phụ không vẽ
trong hình) qua van c tưới xuống vỏ xilanh làm cho Sơ đồ máv hơi nước Xavơri

hơi nước trong xilanh ngưng tụ, do đó nước ở dưới mỏ được hút lên qua van D

chảy vào xilanh.
Sang giai đoạn 2, van A và van B mở, van c và van D đóng. Hơi nước

trong nồi hơi qua van A vào trong xi lanh, nén lên nước trong xilanh làm cho

nước chảy ra ngoài qua van B. Sau đó bơm lại trở về trạng thái như giai đoạn 1,

298