Page 293 - Dạy Học Vật Lý
P. 293
Etmơ Mariôt (1620-1684)
không biết. Trong những tài liệu viết về ông, người ta vẫn viết rằng ông sinh vào
năm 1620 và nơi sinh của ông là Đigiông; nhưng thực ra đó chỉ là sự phỏng đoán.
Tuy nhiên, có điều chắc chắn rằng nếu Đigiông không phải là nơi sinh thì
đó cũng là nơi ở của ông trong thời gian khá dài. Điều này dựa vào hai căn cứ sau.
Năm 1668 Cônbe (Colbert) mời ông tham gia viện Hàn lâm Khoa học Paris (vì
vậy về sau người ta coi ông là một trong những sáng lập viên của viện) thì lúc đó
ông đang ở Đigiông. Cân cứ thứ hai là một bức thư ông gửi cho Crixchian
Huyghen báo tin ràng ông mới phát hiện ra một điều rất thú vị, đó là điểm mù của
mắt người. Bức thư đó viết vào năm 1668 được gửi đi từ Đigiông. Bức thư này
hiện nay vẫn còn được lưu giữ và có thể đó là bức thư còn lại duy nhất của ông.
Có người cho rằng sau năm 1668 ông còn ở Đigiông một thời gian khá lâu
nữa. Tuy nhiên có nhiều tài liệu đáng tin cậy cho biết đến năm 1670 thì ông
chuyển về Paris làm việc ở đó cho đến khi qua đời. Địa chỉ ghi trên lá thư ông gửi
cho Lainit (Leibniz) trong thời gian này chứng tỏ ràng ông cư trú ở phố Bectanh
Poarê (Bertin-Poiưée).
ỏ Paris hình như có thời gian ông sống cùng với Gin, có thời gian ông
sống với vợ chồng Catarin - Bledơ dơ Bôbrơi. Điều này là dựa vào một lá thư của
Lainit trong đó có viết ràng Etmơ Mariôt đang ở tại địa chỉ của ông Bôbrơn
(Beaubrun). Có lẽ Lainit muốn nói là Bôbrơi, vì hai cái tên này phát âm nghe na
ná giống nhau (chú ý rằng Lainit là nhà khoa học người Đức).
Còn một mảng thông tin nữa chúng ta cũng rất muốn biết đó là mảng
thông tin về việc học tập của ông lúc nhỏ cho đến khi trưởng thành. Trước khi
tham gia viện Hàn lâm ông đã có một số công trình nghiên cứu khoa học mang
nhiều bút danh khác nhau. Trong những công trình đó và cả trong những bài viết
sau khi ông đã tham gia viện Hàn lâm, ông không hé lộ một tia sáng nhỏ nào cho
chúng ta biết ông đã học ở những trường nào, những môn học nào ông yêu thích,
293