Page 292 - Dạy Học Vật Lý

SPBook - vươn tầm tri thức, chắp cánh tương lai

VIII.l 1- Etmơ Mariôt (1620-1684)

Lời dẫn

Bài 21, Vật lí 8 nói về bản chất nhiệt năng. Trong bài đó ta gặp ba nhà
khoa học, Giun, Lômônôxôp và Mariôt. Trong các bài VIII.6, VIII. 10 ta đã nói về

Giun và Lômônôxôp; bài này sẽ nói về Mariôt, một nhà khoa học người Pháp.

Thân thế
Etmơ Mariôt (Edme Mariotte) là nhà khoa học người Pháp. Gia đình ông

sinh sống tại thị trấn Tin-Saten (Til-Châtel). Cha ông tên là
Ximôn Mariôt (Simon Mariotte), làm nhân viên trong một cơ

quan hành chính của thị trấn. Mẹ ông là Catêrin Đênixôt
(Catherine Denisot) chết vì bị bệnh dịch từ khi Etmơ còn nhỏ.

Gia đình Etmơ có năm anh chị em, ông là em út.

Ngoài ông ra, bốn anh chị em có tên là Gin (Jean), Đơnix
Edme Mariotíe
(Denise), Clôt (Claude) và Catarin (Catharine). Gin làm nhân

viên văn phòng Nghị viện tại Paris cho đến cuối đời. Đơnix (Denise) và Clôt
(Claude) có gia đình riêng và sinh sống ở Đigiông (Dijon), gần Tin-Saten. Catarin

kết hôn với Bledơ dơ Bôbrơi (Blaise de Beaubrieul), cố vấn của vua Lui XIV.
Etmơ Mariôt là người cùng thời với nhiều nhà khoa học danh tiếng khác,

như Bledơ Paxcan, Ôttô phôn Ghêrich, . . . . Những tài liệu về thời trẻ của những

nhà khoa học này cho đến nay vẫn còn lưu lại được khá nhiều. Nhưng không hiểu
vì sao, riêng đối với Etmơ Mariôt thì những tài liệu về cuộc sống thời thơ ấu và

thời thanh niên còn lưu lại hầu như không có gì đáng kể.

Chẳng hạn như ông sinh vào ngày, tháng nào, cho đến nay chủng ta không
biết, thậm chí cả đến năm sinh và nơi sinh của ông, chúng ta cũng hoàn toàn

292