Page 195 - Dạy Học Vật Lý

Bledơ Paxcan (1623-1662)

Mùa đông năm 1646, ông Êchiên Paxcan đang đi trên đường phố Ruăng

thì trượt ngã vì tuyết tan làm cho đường bị tron. Do đó ông bị thưong nặng ở đùi.
Vào thời ấy, vết thưong như thế là khá nghiêm trọng, thậm chí có thể còn nguy

hiểm nữa. Vì vậy ông mời hai bác sĩ giỏi (trong số ít các bác sĩ giỏi nhất nước

Pháp hồi đó) tên là Đờ La Butâyori (de La Bouteillerie) và Đexlanđơ (Deslandes)
đến điều trị cho ông tại nhà.

Có điều cần nói là từ khi còn nhỏ, cả ba chị em Bledơ đều được giáo dục
theo tinh thần thiên chúa giáo, do ảnh hưởng của ông Êchiên và của cả cô giúp

việc Luidơ Đenphô. Nhvmg hai bác sĩ mà ông Êchiên mời về nhà điều tri lại thuộc
nhánh tu Giăngxen, một nhánh tu mới được du nhập vào Pháp, cùng dòng thiên

chúa giáo nhưng có nhiều khác biệt với thiên chúa giáo chính thống. Nhưng vì

ông Êchiên đặt niềm tin tuyệt đối vào khả năng chuyên môn của hai bác sĩ này
nên trong thời gian lưu trú tại gia đình, họ được coi như những người thân. Vì

vậy, Bledơ có dịp gần gũi, làm thân, và chuyện trò với họ về nhánh tu này. Kết
quả là sau ba tháng điều trị, ông Êchiên đã được hồi phục gần như hoàn toàn thì

cũng là lúc niềm tin của Bledơ đã ngả theo nhánh tu Giăngxen. Và người ta cho
rằng đó là sự cải đạo của Bledơ. Niềm tin tôn giáo này lại ảnh hưởng cả đến

Giăcơlin.

Vấn đề chân không
Bledơ Paxcan là một nhà khoa học học đa tài, những đóng góp của ông

cho khoa học bao trùm rất nhiều lĩnh vực. ở đây ta sẽ chỉ nói đến những đóng góp

của ông trong phạm vi những thí nghiệm về chất lỏng. Bởi vì chính từ những thí
nghiệm này, Paxcan đã chứng minh được sự tồn tại của chân không và của áp suất

khí quyển. Và cũng chính vì thế mà người ta lấy tên ông đặt tên cho đơn vị áp
suất.

195