Page 199 - Dạy Học Vật Lý

Bledơ Paxcan (1623-1662)

vào năm 1651 và đã được Bledơ tổng kết trong công trình lấy tên là Khảo cứu về
chân không.

Tóm lại, những thí nghiệm của Bledơ đã chứng minh hai điều; khí quyển

có trọng lượng và khoảng không bên trên cột nước của ống bom hút là chân
không. Những kết luận này, đặc biệt kết luận về sự tồn tại của chân không, là rất

dũng cảm, bởi vì nó đối lập ngay cả với ý kiến của những nhà khoa học nổi tiếng
thời bấy giờ, chẳng hạn như Đêcac. Vì vậy, có người đã ví Bledơ Paxcan như

chiếc xe ngựa, nó chỉ là chiếc xe ngựa bình thường, nhưng đã chở được trên mình

nó một số hàng hóa khổng lồ đựng trong những thùng tô nô.
Ngoài những đóng góp về vật lí nói trên, những đóng góp của Bledơ

Paxcan về toán cũng rất xuất sắc; trong đó phải kể đến lí thuyết xác suất.
Nhà toán học Giuylian Lôoen (iulian Lowell) có nói rằng nếu Paxcan tập

trung nỗ lực vào toán học thì ông đã có thể làm cho toán học phong phú hon

do những khám phá có giá trị của ông. Nhưng (rất tiếc là) ông đã dùng phần lớn
tuổi thanh xuân vào những lĩnh vực mà ông không có sở trường, đó là thần học.

Tiện đây cũng nói thêm rằng nhận xét trên không chỉ đúng đối với Paxcan
mà thực ra cũng đúng đối với nhiều nhà khoa học khác, kể cả NiutoTi (Nexvton).

Những tháng năm cuối đòi
Tháng 9 năm 1651 ông

Êchiên Paxcan qua đời và để lại

gia tài của mình cho Bledơ và
Giãcơlin (khi ấy chị gái Ginbectơ

đã có gia đình riêng (cưới năm

1641), và đã được nhận một phần
gia tài từ trước làm của hồi môn).
Con tem do Pháp phát hành năm 1962, ki niệm 300
Nhưng Giăcơlin báo cho Bledơ năm, năm mất của Paxcan.

199