Page 89 - Đánh Giá Cạnh Tranh Trong Một Số Ngành Dịch Vụ Của Việt Nam

Chứng khoán 89

nhóm chính đó là rào cản tự nhiên, rào cản chiến lược và rào cản pháp
lý chính sách.

Rào cản tự nhiên bắt nguồn từ việc doanh nghiệp phải sở hữu
nguồn lực hay công nghệ nào đó để có thể tham gia vào thị trường.
Các rào cản này bao gồm hiệu quả kinh tế của quy mô, sự khó khăn
khi tiếp cận công nghệ, nguyên liệu thô, các kênh phân phối hay
những chi phí chìm mà doanh nghiệp không thể thu hồi nếu quyết
định rút lui khỏi thị trường. Rào cản chiến lược bắt nguồn từ những
biện pháp, hành vi của các doanh nghiệp hiện tại có mặt trên thị
trường nhằm cản trở việc gia nhập mới. Có thể thấy rõ rằng, đối với
lĩnh vực kinh doanh chứng khoán không xuất hiện các loại rào cản này
mà tập trung chủ yếu vào các rào cản pháp lý chính sách do cung cấp
dịch vụ chứng khoán là lĩnh vực kinh doanh có điều kiện (theo quy
định của Nghị định số số 59/2006/NĐ-CP ngày 12/06/2006 quy định
chi tiết Luật Thương mại về hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn
chế kinh doanh và kinh doanh có điều kiện) và chịu sự quản lý của cơ
quan chuyên ngành là UBCKNN. Các rào cản về pháp lý chính sách
cụ thể như sau:

1.4.1. Rào cản về vốn

Theo Nghị định số 14/2007/NĐ-CP thì yêu cầu về vốn pháp định
đối với các nghiệp vụ của công ty chứng khoán được quy định như sau:
Môi giới chứng khoán: 25 tỷ đồng; Tự doanh chứng khoán: 100 tỷ
đồng; Bảo lãnh phát hành: 165 tỷ đồng; Tư vấn đầu tư chứng khoán: 10
tỷ đồng, nghĩa là tổng cộng ở mức 300 tỷ VNĐ. Yêu cầu về vốn này
liên tục tăng từ mức ban đầu là 43 tỷ, sau đó lên 170 tỷ và cuối cùng là
mức 300 tỷ như hiện nay. Nhiều công ty trong năm 2009 đã phải xin rút
bớt các nghiệp vụ kinh doanh, chỉ để lại các nghiệp vụ yêu cầu ít vốn
như môi giới chứng khoán và tư vấn đầu tư chứng khoán.

1.4.2. Rào cản về chính sách phát triển thị trường
Với việc số công ty chứng khoán hiện khá lớn (trên 100 công
ty), Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã nhiều lần bày tỏ quan điểm
không khuyến khích việc tiếp tục ra đời của các công ty chứng khoán.
Ngoài ra, các quy định về cấp phép cũng lại chính là rào cản cho các
doanh nghiệp. Ví dụ Quyết định số 27/2007/QĐ-BTC quy định "trong
vòng 6 tháng kể từ ngày được chấp thuận nguyên tắc, tổ chức xin cấp