Page 20 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

4. THựC HIỆN Dự PHÒNG THỨ CẤP Ở CỘNG ĐổNG
I I • •

Thực hành dự phòng thứ cấp có hiệu quả bao gồm việc nắm vững với các

tiêu chuẩn dự phòng, hiểu biết cá nhân người bệnh và áp dụng kiến thức nội

dung dự phòng một cách hiệu quả.

Thực hiện dự phòng, trong thực tiễn nhiều thầy thuốc khuyên cần sử dụng

thuật nhớ RISE

R: risk factor identification (xác định yếu tố nguy cơ)

I: immunization (tiêm chủng)

s : screening (sàng lọc)

E : education (giáo dục)

4.1. Xác định yếu tố nguy cơ

Xác định yếu tố nguy cơ là nhiệm vụ rất quan trọng trong thực hiện dự

phòng thứ cấp. Xác định yếu tố nguy cơ có thể được thực hiện trong quá trình

hỏi bệnh sử, khám thực thế người bệnh hay người lành. Các thông tin được khai

thác bao gồm:

- Thòi gian và kết quả của những biện pháp dự phòng lần trước (như tiêm

chủng, test tuberculin, chụp tuyến vú, định lượng cholesterol máu và đo

huyết áp).

- Tiền sử về các yếu tô" di truyền của gia đình.

- Tiền sử bệnh (dị ứng, nhập viện và các đợt ốm trước).

- Thông tin về nơi làm việc và điều kiện sống gia đình, nhà ỏ.

- Các thói quen hàng ngày như hút thuốc lá, tập thể dục, hoạt động tình

dục, sử dụng thuốc thư giãn V.V..

Tuỳ theo từng đổi tượng và hoàn cảnh môi trường đối tượng đang sinh

sống mà trong quá trình khai thác thông tin về yếu tô" nguy cơ cần chú trọng

thêm các vấn đề nội dung khác nhau. Ví dụ: đôi tượng là đồng bào dân tộc thiểu

số miền núi trong quá trình xác định các yếu tô" nguy cơ sức khoẻ cần chú ý đến

các tập quán mất vệ sinh, các hành vi mất vệ sinh trong đời sông hàng ngày và

các hành vi y tế của họ.

Các dữ liệu trên đóng góp nhiều cho biện pháp dự phòng thứ cấp. Để thu

thập các dữ liệu dự phòng, người thầy thuốc cần xây dựng bộ câu hỏi thích hợp,

đảm bảo thu thập đủ các nội dung, thích hợp với trình độ chung của cộng đồng

từng khu vực.

Khám thực thế sử dụng trưốc tiên để phát hiện một bệnh không có triệu

chứng. Trước khi bắt đầu kiểm tra thực thể, người thầy thuốc tự hỏi “những

bệnh phổ biến nào có thể phát hiện được sớm bằng khám thực thể? và bằng cách

20