Page 338 - Các Thuốc Chống Dị Ứng
P. 338
Hoạt tính bài tiêt trên không chỉ chịu sự kiểm soát của hệ
phó giao cảm, điều này được chứng tỏ bởi thực tê là atropine
không thể phong bế các phản ứng bài tiết đối với phenylephrine,
isoproternol hoặc sự kích thích điện các dây thần kinh giao cảm.
Hơn nữa, có các khác biệt về chất giữa chất nhầy được sản ra bởi
sự kích thích muscarinic, a-adrenergic và p-adrenergic. Sự kích
thích muscarinic và a- adrenergic gây ra sự bài tiết nước và chất
hoà tan, sự kích thích p-adrenergic gây ra sự bài tiết lysozyme và
các đại phân tử nhưng không gây ra sự bài tiết nước. Những khác
biệt về sô" lượng nước, chất hoà tan và các đại phân tử được bài
tiết ra có thể làm thay đổi tính dính của lớp sol của lớp màng
nhầy cũng như của lớp gel. Như vậy, các chất đồng vận, đối
kháng muscarinic và adrenergic có thể làm thay đổi tóc độ vệ
sinh nhầy lông chuyển bằng cách ảnh hưởng lên sự bài tiết các
thành phần khác nhau của chất nhầy đường hô hấp.
Hoạt tính cholinergic không ảnh hưởng lên sự bài tiết chất
nhầy mà còn ảnh hưảng đến hoạt tính lông chuyển (ciliary
activity). Ví dụ, atropine làm giảm tần sô" đập và ngăn chặn sự
tăng tần sô' đập do tác động của Ach. Tác động này đã giải thích
sự giảm tốc độ vệ sinh nhầy lông chuyển do atropine. Sau khi sử
dụng atropine, hoạt tính lông chuyển có thể được phục hồi bằng
cách sử dụng isoproterenol.
Bên cạnh các nghiên cứu ngắn hạn cho thấy sự tham gia
của các thụ the muscarinic trong việc làm thay đổi tốc độ bài
tiết và vệ sinh nhầy lông chuyển, các nghiên cứu dài hạn cho
thấy rằng sự kích thích cholinergic mạn tính bằng tiêm các
thuốc cholinergic dẫn đến làm tăng kích thước tuyến và tăng
hoạt tính của các men tổng hợp chất nhầy. Như vậy hoạt tính
quá ìn ức mạn tính của hệ cholinergic có thể có vai trò trong việc
gây ra quá dưỡng (hypertrophy) các tuyến nhầy ở các bệnh nhân
bị hen. Vì các lý do chưa rõ hoàn toàn, các tác động ức chế của
các thuốc có chứa NH3 (như atropine) lên sự bài tiết chất nhầy
hoạt tính lông chuyển và tốc độ sự vệ sinh nhầy lông chuyển lại
340