Page 64 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

Các dại cõng thần trong lịch sử Việt Nam 65

đại Đông A rực rỡ những chiến công oanh liệt chống ngoại
xâm và những thành tựu xây dựng đất nước.

Cuối triều Lý, chính quyền trung ương bất lục trước cuộc
suy thoái về kinh tế và hỗn loạn về chính trị. Thiên tai, mất mùa,
đói kém xảy ra liên tiếp. Các thế lực cát cứ nổi lên khắp nơi đánh
giết lẫn nhau, cướp bóc bừa bãi. Ngoài biên thùy, Chiêm Thành
và Chân Lạp thường xuyên quấy phá. Đế quốc Mông cổ cũng đã
tung vó ngựa sang phía Đông đánh Kim, diệt Tây Hạ, chiếm
Triều Tiên, chuẩn bị xâm lược Tống và các nước phía Nam.
Trong lúc ấy, vua Lý Cao Tông vẫn mải mê rong chơi, say
đắm thanh sắc, thích xây dựng cung điện, đền miếu, không
thiết gì đến chính sự. Vua Lý Huệ Tông thì nhu nhược, bệnh
hoạn, năm Giáp Thân (1224) truyền ngôi cho con gái là Lý
Chiêu Hoàng mới 6 tuổi rồi đi tu ở chùa Chân Giáo.
Trần Thủ Độ đạo diễn cuộc chính biến tháng Chạp năm Ất
Dậu (tức tháng 1-1226), xếp đặt việc Lý Chiêu Hoàng nhường
ngôi cho chồng là Trần Cảnh với lời lẽ trong chiếu nhưòơg ngôi
rằng: “...Trẫm là nũ' chúa, tài đức đều thiếu, không có nguời giúp
đỡ, giặc cướp nổi lên như ong, giữ thế nào nổi ngôi báu nặng nề”.
Làm cuộc đảo chính thay đổi triều đại mà không xảy ra đổ
máu và đảo lộn lớn trong nước, Trần Thủ Độ tỏ ra là một nhà
chính trị sáng suốt, khôn khéo.
Ngay sau khi lên làm vua, Trần Thái Tông phong Trần
Thủ Độ làm Quốc Thượng phụ nắm giữ mọi việc cai trị thiên
hạ. Năm sau lại phong Trần Thủ Độ làm Thái sư giữ tất cả việc
hành quân, đánh dẹp trong nưóc. ông là một nhà lãnh đạo tài
giỏi và tận tụy chăm lo việc nưóc. Phàm công việc gì làm cho
đế nghiệp Đông A vững mạnh, ông đều cương quyết làm bằng
được. Năm 70 tuổi, trước lúc chết 5 tháng, sử còn chép việc
ông đi tuần ở vùng biên giới Lạng Sơn. “Thủ Độ tuy làm tể