Page 60 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam
P. 60
Các đại cõng thần trong lịch sử Việt Nam 61
“Khi Tô Hiến Thành nằm bệnh, Tham tri chính sự Vũ Tán
Đường ngày đêm hầu bên cạnh. Gián nghị Đại phu Trần Trung
Tá vì bận việc không lúc nào rỗi để tới thăm hỏi. Đến khi ông
bệnh nặng, thái hậu thân đến thăm, hỏi rằng, nếu có mệnh hệ
nào thì ai là người có thể thay ông?”. Hiến Thành trả lời:
“Trung Tá có thể thay được”. Thái hậu nói: “Tán Đường hàng
ngày hầu thuốc thang, sao không thấy ông nhắc đến?”. Hiến
Thành trả lời: “Vì bệ hạ hỏi người nào có thể thay thần nên
thần nói đến Trung Tá, còn như hỏi người hầu dưỡng thì phi
Tán Đường còn ai nữa?” Thái hậu khen là trung nhưng cũng
không dùng lời ấy...".
Vì vua còn bé nên Thái hậu đã tùy ý đưa em trai mình là
Đỗ An Di lên làm Phụ chính... ông cậu vua này thực chất
không có tài, cũng không sáng đức, nên rốt cuộc cũng chẳng
giúp được gì đáng kể cho triều đình.
Sử thần Ngô Sĩ Liên về sau bình: “Tô Hiến Thành nhận việc
ký thác con côi, hết lòng ừung thánh, khéo xử trí khi biến cố, tuy bị
gió lay sóng đập nhưng vẫn đứng vững như cột đá giữa dòng,
khiến trên yên dưới thuận, không thẹn vói phong độ của đại thần
đời xưa. Huống chi cho tới lúc sắp chết còn vì nước tiến cử người
hiền, không vi ơn riêng, Thái hậu không dùng lời nói của Hiến
Thành là việc không may cho nhá Lý vậf.
Vua Lý Cao Tông mất năm 1210, khi mói 38 tuổi. Di sản
chính trị mà ông để lại cho con cháu chỉ là một tình hình ngày
càng rối ren, lòng dân oán hận, trung thần chán nản... Mầm
mống nhà Lý mất nước vào tay họ khác cũng từ đó mà lớn lên.
[Tô Hiến Thành mất ngày 12 tháng 6 năm Kỷ Hợi 1179,
triều vua Lý Cao Tông. Khi nghe tin ông mất, vua bãi chầu bảy
ngày, ăn chay ba ngáy để tang ông và tỏ rõ niềm kính trọng đặc
biệt đối với ông.
Công lao của Tô Hiến Thánh không chỉ ở việc đánh dẹp
