Page 56 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam
P. 56
Các đại cóng thẩn trong lịch sử Việt Nam 5 7
Thành nhưng trên cơ sở những gì đã được ghi chép lại trong
sách sử, có thể đoán được rằng ông sinh ra vào đầu thế kỷ XII.
Quê ông ở làng Hạ Mỗ, nay là xã Hạ Mỗ, huyện Đan Phượng,
thuộc thủ đô Hà Nội.
Tới những năm 40 của thế kỷ XII, Tô Hiến Thành có lẽ đã
phải ở tuổi gần nhi lập vì lúc ấy ông đã là một võ tướng có
danh vọng tương đối. Khi ấy, do có một người họ hàng là vợ
của Đỗ Anh Vũ, người nắm quyền bính rất lớn trong giai đoạn
này, nên có lẽ Tô Hiến Thành cũng đă có được những điều
kiện thuận lợi nhất định để thi thố tài năng.
Và thời cơ dành cho ông đã tới năm 1140, khi kẻ loạn
nghịch Thân Lợi, nguyên là một thầy bói, đã tự xưng là con
trai của vua Lý Nhân Tông (106Ó-1127, vị vua thứ tư của triều
Lý) “tụ tập những kẻ vong mạng, chiêu mộ thổ binh" (như
sách Khâm Định Việt sử Thông giám citong mục - KĐVSTGCM
đã mô tả) dấy binh làm loạn cả vùng Thái Nguyên.
Thân Lợi đã tự xưng là Bình vuơng với hơn nghìn quân rất
biết cách phao tin khuếch trương thanh thế, làm náo loạn cả một
vùng, khiến “người các khe động dọc biên giới khiếp sợ, không
dám chống lại”(£>ạ/ Việt sửkv Toàn thứ). Quan Gián nghị Đại phu
Luu Vũ Xúng được lệnh đi dẹp nhung đã bị thảm bại. Thùa thắng
xông lên, Thân Lợi đã đánh phá được cả phủ Phú Lương và chuẩn
bị thẳng tiến xuống kinh thành Thăng Long...
Lúc đó, vua Lý Anh Tông (sinh năm 1136, vị vua thứ sáu
của nhà Lý), vừa mới lên ngôi được hơn hai năm (năm 1138)
nên mọi việc triều chính đều phải trông cậy hết ở Cung điện
lệnh Chi nội ngoại sư Đỗ Anh Vũ. Và muốn nói gì thì nói, là
một võ tướng rất tài năng, tháng 4/1141, Đỗ Anh Vũ đã tạo
được bước ngoặt trong cuộc chiến, đánh tan quân Thân Lợi,
buộc y phải bỏ lính chạy lấy thân. Và cuộc truy lùng tiếp theo
do Thái phó Tô Hiến Thành phụng mệnh vua tổ chức đã bắt
