Page 196 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

. Cắc đại công thẩn trong lịch sử Việt Nam 197

thường và dần dần lên đến chức Khâm sai Chướng cơ. Đầu
năm 1811, Nguyễn Văn Thoại được bổ làm Trấn thủ Định
Tường; đến năm 1813 giữ chức Bảo hộ Chân Lạp kiêm lãnh
Trấn thủ Định Tuờng.
Năm 1817, Nguyễn Văn Thoại chuyển làm Trấn thủ Vĩnh
Thanh. Tại đây, vào mùa xuân năm 1818, ông tổ chức dân
binh khởi công đào sông/kênh Đông Xuyên (nối từ Long
Xuyên xuống Rạch Giá), dài chừng 31km. Đây là tuyến đường
sông đào nhằm phục vụ luu thông và nông nghiệp vùng Kiên
Giang, rất có giá trị. Vua Gia Long đã đặc ân cho phép đặt tên
sông là Thoại Hà (sông ông Thoại) và tên ngọn núi phía đông
gần đó là Thoại Sơn (núi ông Thoại). Cũng trong năm 1818,
Nguyễn Văn Thoại được bổ làm Thống chế Bảo hộ Chân Lạp.
Năm 1819 Nguyễn Văn Thoại đuục giao trọng trách tổ chức
đào sông/kênh Vĩnh Tế, nối từ Châu Đốc ra biển Hà Tiên, dài
khoảng 91km. Vào tháng 12 năm Mậu Dần (đầu năm 1820),
sông được khởi công, qua nhiều gian truân vất vả với sự góp sức
của cả dân binh Việt Nam và Chân Lạp, mãi đến giữa năm 1824
mới xong. Hình ảnh kênh Vĩnh Tế sau đó đuực đưa vào Cao Đinh,
một trong chín đỉnh đồng đặt ở Kinh đô Huế. Trong thòi gian đôn
đốc đào kênh Vĩnh Tế, năm 1821 Nguyễn Văn Thoại còn nhận
nhiệm vụ đóng giữ bảo Châu Đốc, lành chức Bảo hộ Quốc ấn
nước Chân Lạp, kiêm lý Biên vụ Hà Tiên. Nguyễn Văn Thoại
cùng nhiều nguừi khác được triều đình ban thưởng rất hậu hỉ khi
hoàn thành kênh Vĩnh Tế.
Nguyễn Văn Thoại có bà vợ chánh là Châu Thị Tế, quê ở cù
lao Dài, sinh được con trai là Nguyễn Văn Lâm; và vợ thứ tên là
Trương Thị Miệt, cũng sinh một con ữai là Nguyễn Văn Minh.
Ngoài ra, ông còn có nguời con gái nuôi, tục gọi là Thị Nghĩa.

Ngày ó tháng ó năm Kỷ Sửu (1829), Thống chế lĩnh ấn
Bảo hộ nước Chân Lạp, Án thủ thành Châu Đốc kiêm lĩnh Biên