Page 78 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 78
cấp trên đưa xuống. Vòng tròn ở giữa là tập thể
các bô lão hay các "già làng", ở Việt Nam đó là Hội
đồng kì mục. Vòng tròn thứ ba là dân làng, ở Việt
Nam đó lá dân làng xã họp ở đình để nghe phổ
biến và thi hành các lệnh trên (16).
5. Điều đặc biệt của văn hóa nông thôn Việt
Nam đó là người dân có một quan hệ nhiều chiều
trong làng xã. Một người củng một lúc thuộc nhiều
tổ chức gần như độc lập với nhau. Tình trạng này
là rất cần để đảm bảo cho diện mạo anh ta. Diện
mạo anh ta có thể thấp trong tổ chức này, nhưng
lại cao trong tổ chức khác, nhờ vậy anh ta được che
chở. Có tổ chức tư vãn tập hợp những người có học
chủ yếu lo việc làm văn tế, thờ cúng thành hoàng.
Các tổ chức tư võ tập hợp những người thích võ
nghệ, quân sự và có những lò vật nổi tiếng. Có
những tổ chức chuyên cho tủng nghề: nghề mộc,
nghề đan, nghề thêu... Tổ chức mà theo Từ Chi là
mang nhiều tính chất cổ xưa nhất, nguyên thủy
nhất là giáp (17). "Giáp gom lại mọi thành viên
nam giới của một làng tử tuổi sơ sinh cho đến lúc
chết. Trong một số trường hợp, nữ giới cũng có mặt,
nhưng nam và nữ tập hợp lại thành hai tổ chức
riêng, mỗi bên đều có những quy tắc khác phù hợp
với giới tính của mình". Đời mỗi thành viên nam
giới chia thành ba lứa: tủ lúc ra đời đến 18 tuổi,
từ 18 đến 50 tuổi, từ 50 tuổi trở lên và được ngồi
vào chiếu các cụ.
6. Nông thôn Việt Nam trọng tuổi hơn chức vụ,
tiền bạc. Tuổi là cái- mọi người đều có, và mỗi năm
80