Page 540 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Tôi băn khoăn tại sao ĐNA không thực hiện
được bước ngoặt quan trọng này. Phải chăng vì văn
hóa phương Tây tuy thoát thai từ Thiên Chúa giáo,
nhưng đã từ bỏ Thiên Chúa giáo để chỉ quan tâm
tới cuộc sống hiện tại là rất gần những nền văn
hóa lấy cuộc sống trần thế làm mục đích như ở
Trung Quốc, Triều Tiên, N hật Bản, Việt Nam, cho
nên ở các nước này có những trào lưu đổi mới văn
hóa thành công? Trái lại các nước ĐNA có một truyền
thống văn hóa gắn với Phật giáo hay Hồi giáo cho
nên trong các nhả nghệ sĩ có sự bán khoăn giữa
hai con đường, con đường Tây phương và con đường
truyền thống mà chưa sáng tạo được con đường dân
tộc đồng thời hiện đại theo đúng yêu cầu của một
văn hóa trần thế, hiện đại nhưng rất dân tộc?

Kinh nghiệm của văn hóa Việt Nam trong việc
xây dựng văn hóa dân tộc sẽ rất có ích cho các nước
ĐNA. Con người khi bị nô dịch, khi thiếu ăn, thiếu
mặc thì lo trước tiên đến độc lập, miếng cơm, manh
áo đã. Nhưng khi đã độc lập, cơm no, áo ấm thì
chắc chắn phải lo xây dựng văn hóa của tâm hồn
mình. Có hai con đường đặt ra trong hoàn cảnh
nảy. Một là Tây phương hóa, hai là xây dựng một
văn hóa dân tộc có tính chất Tây phương. Ta hãy
xét từng con đường một.

Các nước ĐNA, không kể Mianma vá ba nước
Đông Dương đã đi theo con đường Tây phương hóa.
Kết quả thế nào? Trước hết vô số công cụ văn hóa
của thế giới hiện đại được mua về. Rồi một tầng
lớp trí thức am hiểu ngôn ngữ, văn hóa phương Tây

542