Page 537 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Trung Hoa? Vào khoảng 1950 tôi có chơi thân với
Văn Cao, Thế Lữ, Tô Ngọc Vân vá hỏi các vị đàn
anh dựa váo đâu các vị đã sáng tác được những tác
phẩm thành công đến như vậy. Các anh ấy cũng
không tìm được cho tôi câu trả lời làm thỏa mãn
trí tò mò của một anh chàng duy lý như tôi.
Sau này, trong hoàn cảnh đất nước đổi mới, tôi
có dịp đi thăm một vài nước ĐNA. Điều tôi nhận
thấy, dủ trong văn học hay trong nghệ thuật ở các
nước này, đó là ở ĐNA vẫn chưa thực hiện được
một sự dân tộc hpa thành công đối với văn học phương
Tây như ở Việt Nam. Có hai văn hóa ở cạnh nhau,
một cái bản địa, một cái Tây phương. Trái lại, khi
tôi nghe một bản nhạc của anh Văn hay đọc một
bài thơ hiện đại, xem một bức tranh của Bùi Xuân
Phái thì một người kém văn hóa như tôi cũng có
thể biết ngay nó rất Tây mà lại rất Việt Nam. Đặc
biệt trong truyện ngắn điều này càng rõ. Trong văn
hóa Kháng chiến cũng thế, có sự đổi mới trong hình
thức và nội dung nhưng lại rất Việt Nam. Tôi không
cảm thấy có cái gì làm tôi khó chịu... Điều chắc
chắn đó là xem một tác phẩm thơ, văn, họa, nhạc
Việt Nam, người ta thấy ngay nó Việt Nam, nhưng
nói nó Việt Nam ở chỗ náo thì rất khó. Có một sự
dung hợp thành công mà những người nghiên cứu
văn hóa Việt Nam có quyền tự háo, bởi vì trong
cuộc tiếp xúc với văn hóa hiện đại hay văn hóa xã
hội chủ nghĩa, nhiều nước phương Đông không thực
hiện được chu đáo như Việt Nam.

539