Page 539 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Tôi có đến thăm Cămpuchia vào năm 1983. Tôi rất
thích kiến trúc Cămpuchia hiện đại trong sự kết
hợp với kiến trúc Pháp có thể nói giỏi hơn kiến trúc
Việt Nam cho đến 1983. Nhưng về mặt một văn
hóa liên quan tới ngôn ngữ thì ưu thế là thuộc Việt
Nam. Theo tôi, ưu thế của văn hóa Việt Nam khiến
nó đổi mới được văn hóa mình trong tiếp xúc với
phương Tây cũng như trong tiếp xúc với ván hóa
xã hội, chủ nghĩa chính là vì nó có sẵn một bề dày
to lớn trên một ngàn năm. Bề dày vãn hóa nầy
không phải tự nhiên mà có. Nếu như lịch sử các
nước ĐNA đầy rẫy những cuộc chiến tranh giữa các
tộc người, những sự chia rẽ, những sự nổi lên rồi
sụp đổ của hết trung tâm náy đến trung tâm khác
thì lịch sử Việt Nam tiêu biểu bởi sự phát triển của
người Kinh suốt trường kỳ lịch sử trong sự đoán
kết với các tộc người khác cùng sống trên đất Việt
Nam. Ai còn ngờ vực điểm này cứ việc nhìn vào ba
mươi năm kháng chiến lá thấy ngay. Nếu xét như
vậy, chỉ có một Văn Cao, một Tô Ngọc Vân trước
vá sau cách mạng cũng như chỉ có một văn hóa
nghệ thuật thống nhất trước và sau cách mạng. Và
văn hóa Việt Nam trong giai đoạn hội tụ này với
ĐNA phải hội tụ với toàn bộ về bề dày văn hóa của
mình. Neu đưa ngay văn hóa xã hội, chủ nghĩa vảo
ĐNA chưa chắc đã thích hợp bằng giới thiệu văn
hóa trưóc chủ nghĩa xã hội. Bởi vì ĐNA chưa có
kinh nghiệm tiếp xúc với chủ nghĩa xã hội mà chỉ
có kinh nghiệm tiếp xúc với chủ nghĩa tư bản.

541