Page 43 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

tiếp thu Tống nho, cũng chế độ thi cử bằng chữ
Hán, cũng một chính trị kiểu Trung Hoa như Việt
Nam. Sau 40 năm chiến đấu ngoan cường, Koryo
bị người Mông cổ chiếm và được giải phóng vào
năm 1350 bởi triều đại Choson, triều đại trị vì cho
đến năm 1910 khi Nhật chiếm Triều Tiên.
Trong cuộc tiếp thu văn hóa Trung Quốc, cả hai
nước đều làm như nhau. Tiếp thu chủ động, chấp
nhận địa vị chư hầu, chỉ chống lại các cuộc xâm
lăng mà không xâm chiếm, làm nhục Trung Quốc.
Cho nên cả hai đều giữ được bản sắc văn hóa của
mình. Trong cuộc tiếp xúc này, Triều Tiên tiếp thu
sâu hơn, sớm hơn, đặc biệt trực tiếp: vô số học giả
Triều Tiên sang Trung Quốc học, giao thiệp bằng
chính ngôn ngữ Trung Quốc chứ không phải chỉ bút
đàm như trí thức Việt Nam. Triều Tiên tiếp thu cả
Đường Nho từ trước thế kỉ thứ X chứ không phải
chỉ tiếp thu Tống Nho như Việt Nam. Chế độ quân
chủ kiểu Trung Quốc và chế độ thi cử để đâo tạo
quan lại đã hình thành xong xuôi váo năm 958.
Chính Triều Tiên là người thầy chuyển văn hóa
Trung Quốc sang Nhật Bản và trong một thời gian
dài, Triều Tiên là ông thầy văn hóa của Nhật Bản.
Do đó, có nhiều triết gia, học giả nổi tiếng, sáng
tạo ra chứ viết riêng vào năm 1443, cách in sách
bằng chữ rời năm 1234; có đồ gốm màu celadon
Koryo chiếm bá chủ trên thị trường thế giới; có ngoại
thương mạnh mẽ với Trung Quốc, Nhật Bản. Vào
thế kỉ thứ X, Chang Pogo là người giàu có nhất Sơn
Đông, Trung Quốc, thống trị thương nghiệp vùng
Hoàng Hải Trung Quốc.

45