Page 41 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 41
phương” và trách nhiệm của một chính quyền thực
sự dân tộc là "duy tân tù đấy".
Đó là bản tuyên ngôn của chủ quyền dân tộc
nước ta cho đến ngày nay. Vì có một truyền thống
lâu đòi và nhất quán như vậy, cho nên văn hóa
Việt Nam trước hết là văn hóa vì Tổ quốc. Đây là
cái thìa khóa để hiểu một con số đông đảo các biểu
hiện văn hóa mà nếu xét tách rời, nhất định dẫn
tới vô số cuộc tranh luận không thể kết thúc được
như tình hình đã diễn ra.
2. Bây giờ, ta sẽ dùng Tổ quốc luận để lý giải
những hiện tượng văn hóa. Vì nhiều hiện tượng sẽ
được trình bày lại trong các chương sau, cho nên
để cho gọn, mỗi hiện tượng chỉ nói qua cốt để nêu
lên cách tiếp cận mà thôi.
2.1. Thứ nhất, sự tiếp thu văn hóa Trung Quốc.
Người Việt Nam chỉ tiếp thu cái phần cần thiết của
văn hóa Trung Quốc để bảo vệ chủ quyền dân tộc
mà thôi, chứ không phải là bắt chước một cách nô
lệ, dủ cho nhìn bên ngoài khó lòng bảo là không
máy móc.
Sự tiếp thu này biểu lộ trong cách tổ chức chính
quyền cai trị thuần tuý bằng con đường dân sự,
không có sự can thiệp của tôn giáo. Một chế độ thi
cử để làm quan nhằm đào tạo những công chức am
hiểu cách cai trị, một văn tự làm nền tảng cho sự
cai trị là chữ Hán, một chế độ quân chủ cha truyền
con nối, củng với thái độ đối với Hoàng đế Trung
Quốc "Kính nhi viễn chỉ". Trong phần nói về "Cách
tiếp cận văn hóa" sẽ trình bày qua đặc điểm này.
43