Page 147 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 147
về cơ bản không liên quan tới truyền thống tư tưởng
của Khổng giáo. Nhưng khi đã giành được độc lập
dân tộc rồi, công việc bắt tay xây dựng chủ nghĩa
xã hội không phải chỉ ở châu A mà ở cả Đông Âu
và Cuba đều gặp rất nhiều khó khăn.
Mác không nói gì tới các biện pháp cụ thể để
xây dựng CNXH, má chỉ nói đến biện pháp để giành
lấy chính quyền. Lênin sau khi giành được chính
quyền phải đối phó ngay với nội chiến và sự can
thiệp của nước ngoài nên phải áp dụng chính sách
cộng sản thời chiến (1918 - 1921), tiến hành quốc
hữu hóa toàn bộ nông nghiệp và công nghiệp, kiểm
soát chặt chẽ lao động và thương nghiệp. Tuy chính
sách này thành công trong việc đánh bại mọi kẻ
thù, củng cố chính quyền cách mạng, nhưng chế độ
công hữu triệt để của nó đã làm kinh tế ngưng trệ.
Trong tình hình ấy, tháng 3 năm 1921, Lênin ban
hành Chính sách Tân kinh tế: nông dân có quyền
giữ lại số lúa mì thừa sau khi đã nộp phần đóng
góp, việc buôn bán được để ngỏ do chính phủ kiểm
soát giá cả... Nhò chính sách này, thu nhập quốc
dân đã tăng lên cao hơn trước chiến tranh. Năm
1924, Lênin m ất và năm 1928 chính sách Tân kinh
tế bị thay thế bằng chính sách quốc hữu hóa nông
nghiệp và các kế hoạch năm nám của Stalin. Từ đó
trở đi, đường lối Stalin lá mẫu mực của chủ nghĩa
xã hội.
Nhưng việc đổi mới một bước không chú ý đến
truyền thống văn hóa, tất yếu gặp khó khăn, bởi
vì từ công trình của Max Weber năm 1905 "Đạo lý.
149
