Page 136 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

người ta dùng để lôi cuốn mình, trong khi giữ vững
được nhứng yếu tố tạo thánh cái tốt đẹp của văn
hóa mình, tức là không để cho trọng tâm rời khỏi
sợi dây trong cuộc múa trên dây này.
Trong tiếp xúc chắc chắn có thay đổi, có bỏ những
điều khi xưa cho là thích hợp nhưng nay không
thích hợp nữa, để theo cái mói, nhưng thay đổi không
phải để làm đầy tớ mà để làm chủ đất nước mình.
Sự thay đổi có thể là cực đoan. Thí dụ trong sự tiếp
xúc với văn hóa Trung Quốc đã có những thay đổi
cực đoan: theo Nho giáo, dùng chữ Hán làm văn tự
chính thức, lấy chế độ thi cử lảm thước đo duy nhất
để đào tạo quan lại ... Trong sự tiếp xúc với văn
hóa Pháp cũng có những thay đổi cực đoan: bỏ chữ
Hán theo chữ quốc ngữ. ơ một vài người có xu hướng
coi khinh "nông dân", xem Nho giáo đồng nghĩa với
phong kiến. Trong tiếp thu văn hóa XHCN cũng có
những điều cực đoan: nhìn văn hóa dưới góc độ giai
cấp; tổ chức xã hội, kinh tế, văn hóa theo khuôn
mẫu các nước XHCN. Nhưng nhìn kỹ, trong suốt
lịch sử tiếp xúc văn hóa trước sau đều do bản sắc
văn hóa quy định, và những sai lệch được điều chỉnh.
Đó là thay đổi để giữ hay giành cho kỳ được
độc lập dân tộc. Chính vì vậy mà dù có chấp nhận
văn hóa Hán, nước Việt Nam vẫn giữ vững độc lập
suốt một nghìn năm không bị Hán hóa. Dù có tiếp
thu văn hóa Pháp, nước Việt Nam lại đi theo chủ
nghĩa Mác - Lênin giành lại độc lập dân tộc. Dù có
theo CNXH, nước Việt Nam vẫn nhanh chóng mở
cửa tự đổi mới để bước vào xu hướng hiện đại mà

138