Page 138 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

nước hai ngàn năm, phân tán khắp thế giới, bị bạo
nạn hủy diệt, bao sự đối xử tán nhẫn nhất vẫn
không bỏ mất văn hóa của mình.
Không phải sức mạnh quân sự sẽ kéo theo sức
mạnh văn hóa. Vó ngựa Mông cổ đã giẫm nát Đông
Âu, đã tàn phá Đông Á, nhưng rồi chẳng để lại dấu
vết văn hóa nào. Đe quốc Mỹ giàu nhất thế giới,
đổ tiền vào miền Nam như nước để đổi lấy hận thù.
Chủ nghĩa đế quốc đã làm chủ thế giới ngót hai
trăm năm nhưng không đạt được kết quả gì ngoài
lòng căm giận của các nước thuộc địa.

Chuyện giao lưu văn hóa đã có từ thượng cổ,
nhưng chỉ hai chục năm gần đây người ta mới thấy
chính giao lưu văn hóa mới là nền tảng của giao
lưu quốc tế. Vá sự giao lưu này để đạt được kết
quả to lớn nhất đòi hỏi một điều kiện then chốt:
tộc người tiếp nhận thấy rõ trong tiếp xúc này không
chứa đựng âm mưu chính trị nào, không có súng
đạn, lưỡi kiếm lấp ló đằng sau. Những thành công
lớn nhất về giao lưu văn hóa đã diễn ra trong tÌỊih
trạng như vậy. Các hòa thượng chân đất của Ân
Độ đã hoán cải cả Đông Á và ĐNA đến mức có thể
nói có một thời của Viễn Đông tiền Phật giáo và
một Đông A vá ĐNA hậu Phật giáo. Không phải
các đạo quân La Mã đã thống nhất được tinh thần
châu Âu mà các tu sĩ Thiên Chúa giáo. Hai ông
vua Việt Nam chịu khó tiếp thu văn hóa Hán nhất
là Lê Thánh Tông đời Lê và Minh Mạng đòi Nguyễn
chính váo lúc chế độ quân chủ Việt Nam hùng mạnh
nhất và ổn định nhất. Giai đoạn Việt Nam tiếp thu

140