Page 106 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

của tôi. Nếu tôi nói ra chắc chắn người ta sẽ bảo
tôi điên hay ít nhất là gàn, bởi vì những điều tác
giả nói chẳng giống gì với quan niệm thông thường
của ta về văn hóa Trung Hoa cả. Mà chính điều
này mới là quan trọng để hiểu, tuy có tiếp xúc văn
hóa, vẫn có sự khác nhau hết sức cơ bản má chúng
ta cần phải tính đến. Bởi vì Việt Nam dù có tiếp
xúc với văn hóa nào thì cũng chỉ tiếp xúc theo một
kiểu lựa chọn đặc biệt Việt Nam, do truyền thống
Việt Nam quy định.
Tôi có được cái may mắn sinh ra trong một gia
đình khoa bảng, biết phần lớn các nhà Nho nổi tiếng
mà thế hệ của tôi có thể tiếp xúc được, đồng thời
có một vốn chữ Hán đủ để hiểu các bác tôi nói gì,
viết gì, thậm chí suy nghĩ những gì nhưng không
nói ra. Nhưng nếu không có công trình của Simon
Leys chưa chắc tôi dám viết bài dưới đây. Cái phần
văn hóa Trung Quốc tôi biết được, thu hẹp vào kiến
thức sách vở và những quan sát ở các viện bảo tàng
về văn hóa Trung Quốc ở Paris, Xin-ga-po. Năm
1994, tôi có dạy ở Hồng Kông, nhưng Hồng Kông
lại Âu hóa quá mức, không thể đại diện cho văn
hóa Trung Hoa được. Sau khi viết xong công trình
"Sự tiếp xúc văn hóa giữa Việt Nam và Trung Hoa ",
tôi cảm thấy nhất thiết phải sang Trung Quốc để
kiểm tra các cảm nghĩ của mình. Nhờ ông Đại sứ
Việt Nam ở Trung Hoa lá Đặng Nghiêm Hoành, tôi
được phép đến Bắc Kinh, không phải để biết, mà
để kiểm nghiệm ấn tượng của mình về văn hóa Trung
Hoa. Những điều nói dưới đây chính lá sở nghiệm

108