Page 31 - Bác Của Chúng Ta

- o đã già không dễ gì ngồi nói lại những chuyện
này với một người trẻ tuổi như cháư. Nhưng biết cháu
là một người thấu hiểu thì o mới nói: Cũng như cậu
Khiêm, o cũng bị kẻ thù tra tấn dã man. Cháu có tưởng
tượng được không? Chúng nung đỏ chiếc mâm đồng -

một chiếc mâm đồng nung đỏ mà chúng bắt o ngồi lên
đó... Một nỗi đau đến tận cùng xuyên sâu từ da thịt vào
xưong tủy. Nhiều ngày sau đó o không đi lại được... vết
bỏng đã làm biến dạng cả cơ thể và xoắn vặn cả tâm hồn
o. Vậy thì làm sao o có thể có gia đình được nữa?

Nhà văn lặng đi, kìm nén cơn xúc động. Bà Thanh
giọng ngào ngạt:
- Tuổi xuân của o suy nghĩ về công việc aíu nước.
Noi gương cụ Phan Bội Châu bỏ gia đình mà đi bôn ba
hải ngoại. Hồi ấy o cũng có những đám hỏi, cha o cũng

đánh tiếng. Có một đám bên Hà Tĩnh, người ta đã mang
lễ vật đến. Nhưng o đội mâm đi trả. Một thời gian sau,
cha o bị huyền chức đi luôn vào xứ Nam Kì. Cậu Khiêm
sau một thời gian hoạt động thì bị bắt. Cậu Thành gác
việc riêng lại để lo cứu nước. Cậu Khiêm ra tù năm 1920
và o đến năm 1922 cũng mới được ra, nhưng cả hai chị

em đều bị quản thúc. Tin tức về những người thân trong
gia đình đều bặt hết. Mãi đến năm Kỷ Tỵ 1929, o đang
bị quản thúc ở Kim Luông thì nhận được dây thép của
gia đình cụ Hồ Tá Bang từ Sài Gòn ra, báo cho biết cha
o đã qua đời tại xã Hòa An, huyện Cao Lãnh, Sa Đéc.

30