Page 253 - AllbertEstens

nhau, trong số đó thế giới của chúng ta là thế giói có tiềm năng

nhât, song thậm chí cũng không nhất thiết là một thế giới rất

đặc biệt. Cho nên thật là căng thẳng khi hướng tối một sự

không linh hoạt cứng rắn, tuyệt đối.

S. A.: Nếu ông có các sinh viên tốt nghiệp đang muốn vươn

tới, ông sẽ hướng họ tới điều gì ?

B. G.: Vâng, những câu hỏi lốn, tôi nghĩ, là những vấn để

mà chúng ta đã thảo luận. Liệu ta có thể hiểu được không gian

và thời gian từ đâu mà có ? Liệu chúng ta có thể vạch ra được

những ý tưởng cơ bản của lý thuyết dây hay lý thuyết M ? Liệu

chúng ta có thê chỉ ra được rằng ý tưởng cơ bản này có mang lại

mọt lý thuyết duy nhất với một lời giải duy nhất, là thế giới như

chúng ta biết ? Liệu có thể kiểm tra các ý tưởng này thông qua

các quan sát thiên văn hay qua các thí nghiệm dựa trên máy gia

tốc?

Có thể chúng ta còn làm một bước giật lùi và hiểu được tại

sao cơ học lượng tử phải là một phần và một khoảnh đất của cái

vũ trụ mà chúng ta biết ? Có bao nhiêu điểu mà chúng ta đang

dựa vào ỏ một mức rất sâu trong bất kỳ một lý thuyết vật lý nào

có cơ hội là đúng - thí dụ như không gian, thời gian, cơ học lượng

tử - là thật sự quan trọng, và có bao nhiêu trong sô' đó có thể bị

buông lỏng và vẫn có tiềm năng đưa đến một thế giới gần vối

thế giới của chúng ta.

Liệu vật lý học có đi theo một con đường khác sẽ thành

công về mặt thực nghiệm nhưng là cách hoàn toàn khác ? Tôi

không biết. Nhưng tôi nghĩ đó là một câu hỏi lý thú thực sự

được đặt ra. Có bao nhiêu những điều chúng ta tin là được dẫn

dắt vế cơ bản là đúng theo cái cách duy nhất là có sự phù hợp

giữa dữ liệu và toán học, và có bao nhiêu trong sô' đó có thể được

theo cách này hay cách khác, và chúng ta đã đi theo một con

đường vì đó là cái chúng ta đã khám phá ? Liệu các sinh vật ỏ

251