Page 54 - Tiếng Sóng Bủa ghềnh

ở quê ngoại từ xa xưa, lệ ăn Tết kéo tới hết ngày mồng bảy: “Cu
kêu ba tiếng cu kêu, mong cho hết Tết hạ nêu ăn chè”. Tết năm đó,
vào ngày mùng bốn, mùng năm, tôi gỢi ý với chị Tư tổ chức cuộc họp
mặt với một số anh chị em cốt cán tại địa phương, trước để quen biết
nhau, sau đó bàn tính “công tác”. Chị Tư đồng ý ngay và sáng mùng
tám hai chị em sửa soạn một bữa cơm tại nhà, gọi là lễ mừng năm mới
có đủ mặt anh chị em như em rể chị là anh Thông, các anh Tỷ, Thành,

Lập cùng một số anh quê Càng Long, tù chính trị mới được thả vể
nhờ có phong trào đấu tranh của ta lên mạnh theo đà thắng lợi của
Mặt trận Bình dân bên Pháp.
Trong niểm vui đón Tết ai cũng phấn khởi trước việc chị Tư trở
lại địa phương, có thêm tôi ráp vô gây dựng lại phong trào. Chúng
tôi bàn bạc nhất trí tìm cho ra một chỗ làm ăn thông thường tại chợ
Càng Long để đặt trụ sở của nhóm. Thật may mắn anh Thông tìm
mướn được một căn nhà, chúng tôi mở tiệm may treo bảng hiệu “Âu
Á” chuyên may cả đồ Tầy, áo dài.
Phải công nhận dần Càng Long rất nhiểu người hướng theo cách
mạng. Các gia đình ở đây, ngoại trừ giới điển chủ giàu có theo Tây,
háu hết đểu có nỗi đau buồn do mát mát người thân, lòng căm thù
Tây thực dân gần như thầm căn cố đế. Từ những năm 1930, khi Đảng
ra đời, phong trào Càng Long như buồm gặp gió. Trong những năm
đó khủng bố, đàn áp không ngăn chặn nổi quẩn chúng tham gia công

khai, tự quản xóm làng, chống sưu cao thuế nặng, chống bắt lính,
tương thân tương ái giúp đỡ lẫn nhau. Chi bộ Đảng mấy lần lột xác,
bà con vẫn một lòng theo Đảng. Sĩ phu ngày trước, nhiều người còn
sống sót, thêm lớp con cháu đời sau hỢp thành lực lượng kế tiếp hên
tục đấu tranh.
Thực dân Pháp mở cuộc đàn áp đẫm máu ở Càng Long, có những
tên tay sai đắc lực như Trấn Bá Lộc, Huỳnh Văn Tấn, đốc phủ sứ Lê
Quang Liêm... chúng xua quân lính lê dương, mã tà, lính kín tràn vào
Càng Long bao vầy tứ phía, chà đi xát lại, càn quét, chém giết bất kể
trẻ già... Mấy năm sau nhà thơ Truy Phong có bài thơ “Một thế kỷ mấy
vần thơ” loan truyền gầy xúc động, căm thù trong nhân dân:

Tiếng sóng bùa ghểnh 5 3