Page 57 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 57

Sô ít săn  bắn.  vể may  mặc. có trồng bông,  kéo sỢi,  trồng dâu,  nuôi
     tằm  kéo  tơ.  dệt  vải  lụa.  Đời  sông  thấp,  đơn  giản.  Công  kỹ  nghệ
     không  ngoài  sự  chê  tạo  các  đồ  dùng  cần  thiết  hàng  ngày.  Nhiều
     người  kiêm  làm  thợ  vẫn  iríy  nghề  nông  làm  nghề  chính.  Các  thợ
     làm  nhà,  đóng xe  thuyền  được  quý.  Đến  thế kỷ  V,  VI,  người  nước
     mới  hiết  đên  nghề  rèn  đúc  đồ  sắt.  Bấy  giờ,  vật  dụng  hằng  gang,
     thép,  sắt  mua của Trung Quôc đã  tích  luỹ  nhiều,  thợ rèn  đúc  đem
     đánh  lại  đồ cũ đã hư mòn.  Kinh tê thấp  kém nên thương mại cũng
     không  có  gì  đáng  kế.  Vận  tái  hàng  hoá  thường  dùng  thuyền.  Tại
     vùng rừng núi  mới  dùng xe  đẩy hay ngựa  thồ.  Sô' người có học chữ
      Hán  rất ít,  chưa  tạo  thành  từng lớp  sĩ  phu.  Chữ  Hán  đưỢc  truyền
     bá  sang ta buổi  đầu  thì chỉ có CỊuý tộc theo học. Thòi thuộc Hán  mở
     trường  lấy  một  sô'  người  ra  làm  lại  viên  (thư  ký)  giúp  việc  quan
     người  Hoa.  Người  học  nhiều,  thi  đỗ  hiếu  liêm,  mậu  tài,  không  có
     mấy.  Từ  khi  đạo  Phật  du  nhạp,  những người  đi  tu  mới  học  nhiều
     đê hiêu biết kinh sách làm  sư rao giảng cho quần chúng.
           Thời Trung Quô'c có  loạn  Vương Mãng, Tam  Quốc,  hàng trăm
     quý  tộc  chạy  sang  ta,  được  'Pích  Quang,  Sĩ  Nhiếp  giúp  đỡ  lập
     nghiệp,  tạo  thành  một  sô' trương  mới,  địa  chủ bậc  trung.  Mã  Viện
     cho  một  số  người  Hán  vỡ  dất  làm  án.  Trần  Bá  Tiên  đưa  một  sô'
      người  họ  sang  lập  nghiệp.  Lại  có  một  sô'  không  nhiều  quan  lại,
     binh  sĩ,  người  Hán  sang ta  rồi  ở lại  xứ  ta.  Qưa  một vài  thê' hệ,  họ
      đồng hoá với  người  xứ ta.


                                KỶ THUỘC ĐƯỜNG
           Năm  618,  liý  Uyên  dẹp yên nỗi  loạn,  thông nhất Trung Quốc,
      dựng  nên  cơ  nghiệp  nhà  Đường.  Năm  621,  Đường  Cao  Tổ  phong
      Khâu  Hoà làm  đại  tống Cíuản  cai trị Ciao Châu.
           Từ khi  nước  ta  sa  vào vòng  Bắc  thuộc,  nhà  Đường cai  trị  lâu
      hơn  cả,  chính  sách  dô  hộ  lại  nghiệt  hơn  cả.  Do  quan  người  Hoa
      tham  bạo  nên  có  nhiều  cuộc  nổi  dậy  chông  đô'i  của  dân  ta.  Quần
      chúng  khố  sơ  về  nỗi  súu  cao  thuê' nặng,  lại  còn  thêm  nỗi  không
      mấy  lúc  được  yên  ổn,  hết  loạn  trong  lại  bị  người  nước  ngoài  Lẩm
      Àp và Nam Chiếu  sang cướp phá.
            Năm  628,  đô  dỗ'c  Ciao  Châu  Lý  Thọ,  người  tôn  thất,  tham
      ô,  phái  tội.  Vua  Đường cử Lư Tô'Thượng,  thứ sử Doanh  Châu,  có
      tài  liíỢc,  sang thay.  Tô'Thượng e ngại  đất  Lĩnh  Nam  lam chướng
      dịch  lệ,  nhiều  người  đi  không  thấy  về,  không chịu  đi  nhận  chức
      mới.  hị giết.

                                                                              57
   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62