Page 55 - Việt Sử Kỷ Yếu

Quân Tuỳ kéo sang, thế hùng mạnh, đại thắng quân Lý ở đèo
Đô Long (?). Lưu Phương tiến quân, sai người đến dinh Lý Phật
Tử, lấy hoạ phúc dụ. Lý Phật Tử sỢ, xin hàng, bị đưa sang Bắc
quôc rồi chết.

Trước dùng mưu gian trá kiêm tính được nước, làm vua 32
năm, không có công đức gì, sau vừa thấy bóng giặc đã hàng, các
việc làm trước sau của Lý Phật Tử đều phi nghĩa (phỏng theo lời
bàn của sử gia Ngô Sĩ Liên).

KỶ THUỘC TUỲ
Năm 603, thứ sử Lưu Phương bắt được các tướng của Lý
Phật Tử, cho là gian ác đều chém cả.
Năm 605, Phương mới bình xong xứ ta.
Vua Tuỳ nghe nói nước Lâm Âp có nhiều của báu vật lạ, sai
Phương làm Hoan Châu đại hành tổng quản, cùng Ninh Thường
Châu, thứ sử Khâm Châu, đem hơn vạn quân bộ và quân kỵ, đai
tướng Trương Tôn đem thuỷ quân, cùng nam tiến. Vua Lâm Âp
chia quân đóng giữ các nơi hiểm yếu. Phương đánh bại chạy tan.
Quân Tuỳ tiến vào sâu. Lâm Âp có đoàn tượng binh bôn mặt kéo
đến, thê dũng mãnh. Phương dùng kế đào nhiều hô" sâu, phủ cỏ
lên trên, cho quân khiêu chiến, đương đánh giả thua chạy. Đàn
voi đuổi theo, nhiều con sa xuông hô, q^uân sĩ rốĩ loạn. Phương
quay lại bắn nhiều tên nỏ. Quân Lâm Âp thua to, bỏ chạy, giày
xéo lên nhau, bị giết và bị bắt hàng vạn. Phương tiến quân, mấy
trận đều thắng. Phạm Chí bỏ thành chạy ra biển. Phương vào
kinh thành Trà Kiệu (nay thuộc huyện Duy Xuyên, Quảng Nam)
lấy được 18 bộ thần chủ trong miếu, đều bằng vàng. Binh sĩ Tuỳ bị
mắc bệnh phù thũng chân, 10 phần chết 4,5. Phương cũng bị ô"m,
chết ở đường.
Quân Tuỳ không chiếm đóng đất Lâm Ảp dựng nền đô hộ.
Phạm Chí sau dâng biểu tạ tội và xin công hiến nhà Tuỳ.
Nhà Tuỳ làm vua Trung Quốc không lâu. Đến đời Đại
Nghiệp (605 - 617), chính trị thôi nát, nông dân khắp nơi nổi dậy
chống đôi. Thừa dịp, nhiều thái thú, thứ sử có binh quyền đóng
thành, cát cứ, tự trị một phương, không nộp phú công cho triều
đình. Thái thú Khâu Hoà giữ Giao Chỉ, Lê Cốc giữ cửu Chân,
Lương vương Tiêu Tiến, sở đế Lâm Sĩ Hoàng đều sai người sang
chiêu dụ. Lê Cốc theo Tiến. Khâu Hoà không theo ai. Tiến sai thứ

55