Page 424 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 424

Diên  Khánh,  Bình  Khang,  Phú Yên,  rồi tiến  quân  ra  cửa biển  Thi
         Nại.  Cánh  quân  của  Tôn  Thâ't  Hội  chiếm  được  Bình  Thuận,  cũng
         được lệnh tiến binh  lên hội với thuỷ sư, hai  mặt cùng ra  đánh  Quy
         Nhơn. Thái Đức sai thái tử Nguyễn Bảo đem binh  ra chông cự,  giữ
         được  hơn  một  tháng,  nhưng  thế  quân  Nguyễn  mạnh  lắm.  Thái
         Đức  phải sai  người  ra  cầu  cứu  Phú  Xuân.  Cánh  Thịnh  sai  thái  uý
         Phạm  Công  Hưng,  hộ  giá  Nguyễn  Văn  Huân,  đại  tư  đồ  Lê  Trung
         và  đại  tư  mã  Ngô  Văn  Sở  đem  17.000  qu<ân  bộ  và  8  thớt  voi  đi
         đường  bộ,  cùng  đại  thông  lĩnh  Đặng  Văn  Chân  đem  30  chiến
         thuyền  đi  đường biển,  hai  đạo cùng tiến  vào cứu  Quy  Nhơn.  Phúc
         Ánh  thấy  viện  binh  đến,  lại  gặp  mùa  mưa,  liệu  thế chông  không
         nổi,  rút  quân  về  Diên  Khánh  (Khánh  Hoà),  rồi  về  Gia  Định,  để
         Nguyễn Văn Thành ở lại  giữ Diên  Khánh,  Nguyễn  Hoàng Đức giữ
         Bình Thuận.  Sau lại sai  đông cung Cảnh và  Bá Đa  Lộc,  Phạm Văn
         Nhân, Tống Phúc Khê ra giữ thành Diên Khánh.
              TÌNH  HÌNH  NHÀ  TÂY  SƠN  -  Bọn  Phạm  Công  Hưng  giải  đưỢc
         Vtây  rồi  quân  vào  thành  Quy  Nhơn,  chiếm  giữ  lâV  thành  trì,  rồi
         tịch  thu  các  kho  tàng.  Thái  Đức  tức  giận,  thổ huyết  mà  chết,  làm
         vua  16 năm.
              Vua  Thái  Đức  Nguyễn  Nhạc  là  người  anh  hùng  lãnh  đạo
         quân  Tây  Sơn  nổi  dậy  chông  chính  quyền  Trương  Phúc  Loan  và
         chúa  Nguyễn,  từng  thắng  nhiều  trận  lừng  lẫy.  Nhưng  hoài  bão
         sớm  thoả  mãn  sau  khi  đánh  lấy  được phần  giang  sơn cũ  của  chúa
         Nguyễn.  Công nghiệp chính trị  những gì không được  sử  sách chép
         đến. Ong đã sai lầm trong sự cùng các em chia cắt đất nước mà cai
         trị,  nhat  là  cử  Đông  Định  vương  ít  tài  năng  trấn  giữ  miền  nam.
         Những  năm  về  sau  mải  hưởng  thụ  vui  chơi,  ít  lưu  tâm  đến  việc
         nước.  Ngay  đến  quân  đội  mà cũng  không chỉnh  đôn  đủ  đê  trở  nên
         hùng  mạnh  trong  khi  Phúc  Anh  ráo  riết  lo  việc  chiến  tranh.
         Nhưng chết thảm, tình cũng phần nào đáng thương.
              Cảnh  Thịnh  cho  Nguyễn  Bảo  làm  Hiến  công,  ăn  lộc  một
         huyện,  gọi  là  Tiểu  triều,  để  Lã  Trung và  Nguyễn  Văn  Huấn  ở  lại
         giữ thành Quy Nhơn.
              Tháng  3  âl  nám  1794,  Nguyễn  Văn  Hưng  đem  bộ  binh  vào
         đánh  Phú  Yên,  Trần  Quang  Diệu  vào  vây  thành  Diên  Khánh.
         Đông  củng  Cảnh  cho  người  vê'  Gia  Định  cáo  cấp.  Phúc  Anh  đem
         đại binh  ra  giải  vây.  Quang Diệu  rút quân về.  Phúc Anh  thấy thế
         Tây  Sơn  còn  mạnh,  lại  đến  mùa  gió  bắc,  đem  Đông  cung  về  Võ
         Tính  ở  lại  giữ  Diên  Khánh.  Sang  năm  1795,  Quang  Diệu  lại  vào

         424
   419   420   421   422   423   424   425   426   427   428   429