Page 423 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 423
ngày một mạnh, tướng tá ngày một đông, lương thực nhiều, quân
sĩ giỏi. Năm 1790, Phúc Anh mở cuộc tấn công ra vùng đất thuộc
Tây Sơn.
Tháng 4 âl, sai tướng tiền quân Lê Văn Câu đem 5.000 quân
thuỷ bộ ra đánh Bình Thuận; Võ Tính và Nguyễn Văn Thành đem
quân đi làm tiền phong. Quân Nguyễn đánh chiếm được Phan Rí
và Bình Thuận. Văn Câu và Võ Tính không đồng ý với nhau. Phúc
Ánh gọi Võ Tính và Nguyễn Ván Thành về Gia Định. Văn Câu
đem quân ra Phan Rang, bị quân Tây Sơn đến vây đánh ngặt,
phải cho người về Gia Định cáo cấp. Nguyễn Văn Thành ra giải
vây, cùng Lê Ván Câu về giữ Phan Rí. Văn Câu bại binh, thẹn
xưng bệnh không coi việc binh nữa. về Gia Định bị nghị tội, phải
cách hết chức. Ván Câu uông thuốc độc tự tử: Tướng đầu tiên đem
quân về với Phúc Ánh khi còn cùng khôn chạy sang Xiêm La nay
bất đác kỳ tử. Cuộc tấn công lần đầu tiên ra miền trung thât bại
do tại đây không có những thổ hào đại điền chủ chịu ơn chúa
Nguyễn xưa hương ứng, vả lại thê lực quân Tây Sơn còn khá
mạnh. Liệu không thể đánh chiếm đất đai mau chóng như khi
đánh lấy đất miền nam, Phúc Ánh đối kế hoạch tấn công, lợi dụng
gió mùa hàng năm đánh ra lấn đất dần dần, dùng mẹo khiến cho
địch hồ nghi, tiến đánh luôn luôn làm cho địch mệt mỏi. Hàng
năm nhân mùa có gió nam, thuỷ binh do đường biển tiến, bộ binh
theo đường Bình Thuận, Bình Khang tiến ra, lấy được dến đâu thì
đắp thành đóng đồn đê làm phên dậu cho Gia Định. Dần dần sức
địch suy kém, sẽ tranh lấy được thiên hạ.
Tháng 7 âl năm 1790, do gió bắc thổi mạnh, quân Nguyễn
rút về Gia Định, đợi mùa gió thuận lại đem quân ra đánh, cho nên
người ta gọi là giặc mùa. Từ đó, hàng năm, cứ đến tháng tư tháng
năm là mùa gió nam thổi mạnh, quân Nguyễn ra đánh và đến
mùa gió đông bắc lại rút về.
Năm 1792, Phúc Anh cùng Nguyễn Văn Trương, Nguyễn
Vàn Thành, Dayot và Vannier đem 128 chiến thuyền ra cửa cần
Giò, tiến ra đánh vào cửa Thi Nại (cửa Quy Nhơn), đô't thuỷ trại,
bắt được 80 chiếc thuyền và nhiều khí giới, lương thực, rồi rút
quân về.
Năm 1793, quân Nguyễn mở cuộc tấn công lớn ra Quy Nhơn.
Tôn Thất Hội, Nguyễn Hoàng Đức, Nguyễn Văn Thành đem bộ
binh ra đánh Phan Rí. Phúc Ánh cùng Nguyễn Văn Trương, Võ
Tính đem thuỷ sư ra cửa biển Nha Trang, lần lượt chiếm các phủ
423
