Page 396 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 396
được Hữu Chỉnh, Văn Nhậm cậy tài, ra bộ kiêu ngạo, có mưu đồ
gây dựng riêng cho mình một giang sơn. Càng ngày càng tỏ vẻ
hông hách, tự ý lập Lê Duy cẩn làm giám quốc, thực tê chỉ có hư
vị. Ngô Văn Sơ đem ý ấy viết thư về nói Văn Nhậm muôn làm phản.
Bắc Bình vương kéo quân kỵ ngày đêm đi gấp đường ra Thăng Long
giữa canh tư, vào thắng dinh của Văn Nhậm, sai võ sĩ giết ngay tại
chỗ, rồi truyền gọi các quan văn võ nhà Lê cho vào yết kiến, đặt
quan lục bộ và các quan trấn thủ, vẫn đê Lê Duy cẩn làm giám
quốc, chủ trương việc tế lễ, cử Ngô Văn Sơ lên thay Vũ Văn Nhậm,
dùng Ngô Thì Nhậm làm lại hộ tả thị lang. Các quan nhà Lê có Ngô
Thì Nhậm, Phan Huy ích, Nguyễn Thế Lịch, Vũ Văn Tấn... ở lại
nhận chức, có người trốn đi, cũng có người tuẫn tiết.
Bắc Bình vương đối đặt quan quân, chỉnh đốn mọi việc, để
bọn Ngô Văn Sở ở lại giữ đất Bắc Hà, rồi trở về Phú Xuân. Từ đấy,
Bắc Hà thuộc vùng đất do Bắc Bình vương cai quán.
Có thuyết Bắc Bình vương đã định hội bô lão quan viên
khiến họ tôn mình lên làm vua, nhưng khi xem xét lại kỹ dân tình
thấy lòng người Bắc Hà vẫn còn tưởng nhớ nhà Lê nên sau lại thôi
công nhận Lê Duy c ấn làm giám quốíc.
Khi quân Tây Sơn chiếm kinh thành, Chiêu Thống chạy sang
Kinh Bắc, trấn thủ Nguyễn cảnh Thước đóng cửa thành không ra
đón tiếp, lại còn dung túng thủ hạ cướp bóc những người di theo vua,
chúng còn tước cả áo bào của vua. Sau khi Hữu Chỉnh bị bắt rồi,
Chiêu Thông đến nương nhờ các thổ hào, chiêu mộ (|uân cần vương ở
vùng Hải Dương. Nhưng Ngô Văn Sơ sớm dẹp tan dược những toán
cần vương yếu ớt này. Chiêu Thôhg chạy trôh nay đây mai đó, khi
Hải Dương, khi Sơn Nam, khi Thanh Hoa, cùng với mấy người trung
nghĩa lo sự khôi phục, thế lực ngày một suy kém. Bề tôi như bọn
Đinh Tích Nhưỡng giơ mặt làm phản, còn thì trôh tránh. Sau lại trở
về Kinh Bắc ẩn náu ở vùng Từ Sơn, Phượng Nhăn.
Trong bước được cùng, Chiêu Thông sai Lê Duy Dán và Trần
Danh An mang quốc thư sang cầu nhà Thanh bên Trung Quốc.
Bọn Lê Quýnh đưa thái hậu và hoàng gia lên Cao Bằng, rồi vượt
biên giới sang Quảng Tây cầu xin quan nhà Thanh che chở.
QUÂN MÃN THANH XÂM LƯỢC
ÂM MƯU ĐEN TỐI CỦA NHÀ THANH - Không còn hy vọng người
nước “cẩn vương”, Chiêu Thông chỉ còn trông chờ quân đội nhà
Thanh sang cứu viện. Bọn Lê Quýnh đưa thái hậu vào hoàng gia
396
