Page 399 - Việt Sử Kỷ Yếu

đên thế. Tiếng rằng làm vua mà phái theo niên hiệu Trung Quốic
hoàng đế, việc gì cũng phải bấm với quan tổng đốc, thì có khác gì
nội thuộc rồi không?
Vua và triều thần bấy giò việc gì cũng trông cậy cả vào Tôn
Sĩ Nghị, ngày đêm chỉ lo việc báo ân báo oán, giêt hại những người
trước đã đi theo Tây Sơn.
Tôn Sĩ Nghị từ ngày kéo quân vào Thăng Long được dễ dàng,
càng ngày càng chủ quan, kiêu ngạo. Nhân dân mấy năm bị thiên
tai và chiên tranh liên tiếp, nay lại bị quân Thanh kéo vào cướp
phá càng thêm điêu đứng. Hàng ngày, nhân dân Thăng Long và
các vùng phụ cận phái nộp bò, lợn, gà vịt, thóc gạo, ti’e nứa. Đã
thế, quân Thanh còn ra cướp phá dân gian, làm lắm diều nhũng
nhiễu. Vì thế mất cả lòng ngưòi tin cậy.
Chiêm đóng Thăng Long cả tháng. Tôn Sĩ Nghị vần án binh
hất động. Các quan nhà Lê sôt ruột, xin xuất quân. Sĩ Nghị còn
muôn nghỉ ngơi, ăn tết, cần gì phải hấp tấp dánh vội. Đến ngày 23
- 12 âl, nghe tin quân Tây Sơn đã tiến ra Nghệ An, Thanh Hoa,
mới vội vã cho quân đi đóng giữ các nơi hiểm vếu trên các ngả
đường, đại quân sáng chiều tập dượt chuẩn bị tác chiến.

VUA TÂY SƠN

NÍỈIIYỄN THẢI TỔ 1789 - 1792
huý HỔ THOM, HUỆ (1753 - 1792)
N iên hiệu: Quang Trung

BẮC BÌNH VƯƠNG XƯNG ĐẾ - Nguyễn Huệ, trước cỏ tên là Hồ
Thơm, sinh nàm 1753, tại Kiến Thành ấp Tây Sơn, phủ Quy Nhơn.
Nám 1771, khởi binh cùng anh Nguyễn Nhạc chông dôl chúa Nguyễn
và quôc phó Trương Phúc Loan. Năm 1755, đánh hại Tông Phúc Hợp
chiêm lại phủ Phú Yên, được chúa Trịnh Sâm phong là Tây Sơn hiệu
tiền phong tướng quân. Năm 1776, Tây Sơn vương phong làm phụ
chính. Năm 1777, vào dánh Gia Định lần thứ hai (đánh Gia Định lần
thứ nhất do Nguyễn Lữ cầm đầu năm 1776). Năm 1778, vua Thái
Đức phong làm Long Nhượng tướng quân. Năm 1782, vào đánh Gia
Định lần thứ ba. Năm 1783, đánh Gia Định lần thứ tư. Đầu năm
1785 đại phá quân Xiêm La tại Rạch Gầm Xoài Mút. Năjn 1786, hạ
thành Phú Xuân rồi kéo quân ra hắc diệt họ Trịnh. Trung ương hoàng
đê Thái Đức, năm 1786, gia phong làm Bắc Bình vương.

399