Page 39 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 39
bắt nộp một hộc thóc thuế. Dân oán hận, nổi dậy đánh phá Châu
Thành. Chu Phú chông lại khỗng nối, phải chạy trôn ra vùng biển
rồi trôi dạt m<ât.
LÝ TIẾN , LÝ CẨM
Trong thòi gian xứ ta thuộc nhà Hán, quan cai trị tham
nhũng. Triều đình lại hạc đãi người hản xứ, dù có học hành thông
thái cũng không được giữ việc chính trị. Mãi đến đồi vua Hán
Linh đê (168 - 189) mới có Lý Tiến được cử làm thứ sử Giao Chỉ.
Lý Tiến dâng sớ xin cho ngưòi Giao Chỉ được bổ dụng làm quan
như người trung châu, hlán đế chỉ cho những người đỗ mậu tài
hoặc hiêu liêm được làm lại thuộc trong xứ mà thôi, không được
làm quan ơ châu khác.
Bấy giò, có Lý cầm, người Giao Chỉ, làm túc vệ hầu vua
trong điện, rủ mấy người đồng hương, giữa ngày đầu năm, các
nước triều hội phủ phục ở sân điện, kêu cầu thảm thiết: ơn vua
ban không đều. Nam Việt ỏ xa không được đội ơn, ý rất thành
khẩn. Hán đế nói chó một người đỗ mậu tài làm huyện lệnh Hà
Dương, một người đỗ hiếu liêm làm huyện lệnh Lục Hợp. Sau Lý
Cầm được thăng quan dến chức tư lệ hiệu uý. Lại có Trương Trọng
làm thái thú Kim Thành.
Nhân tài người Việt được tuyển dụng làm quan như người Hán
khỏi đầu từ Lý Tiến, Lý cầm. Có thuyết Trương Trọng đã làm quan
dưói triều Hán Minh đế, nửa sau thê kỷ I, trước Lý cầm.
Sử gia ngày nav có người cực lực chê tránh thái độ của Lý
Cầm quỳ lạy khóc lóc thảm thiết, kêu xin với vua Hán là hèn hạ,
thiếu nhân phẩm, không ý thức rằng quyền vua thời quân chủ
chuyên chế, nhất là hoàng đê Trung Quôh thời xa xUa là vô hạn
định, hái (Ịuỳ là giữ lễ phép. Việc làm của Lý cầm không có gì phải
đáng chê trách, Theo quan niệm của người đòi nay mà phê bình
người thời xưa, e không được đúng.
LÂM ẤP DỤlN(ỉ Nước
Thòi xa xưa, hàng ngàn năm trước công nguyên, biên giới
phương nam nước ta chỉ đến đèo Hải Vân. Bên kia đèo này là tỉnh
Bình Thuận ngày nay, có người Hời lập quốc là nước Hồ Tôn xưa.
Người xứ này thuộc giống Mã Lai - Đa Đảo (Malayo - Polynésien),
theo chế độ mẫu hệ, chịu ánh hưởng văn hoá An Độ, theo An Độ giáo.
39
