Page 38 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 38
động, thanh thế càng thịnh. Nhà Hán lại phải gọi Hạ Phương đã
đổi làm thái thú Quế Dương sang dẹp. Năm 160, Hạ Phương đến
quận, dùng uy lực và lòi lẽ dụ hảo. Cuộc khởi nghĩa đã chấm dứt.
Năm 170, nhân dân 0 Hử ở biên giới Việt- Trung nôi dậy chống
quan lại đô hộ. Thứ sử Giao Chỉ Chu Ngưng không đàn áp nối.
Năm 178, nhân dân 0 Hử lại dánh mạnh, Lương Long người
Giao Chỉ kêu gọi người các quận Hợp Phô, Giao Chỉ, Cửu Chân,
Nhật Nam cùng nổi dậy, đánh phá các quận huyện. Lực lượng
nghĩa quân ngày càng cường thịnh đến mấy vạn người, vây hãm
các thành ấp, lại liên kết với thái thú Khổng Chi ỏ Nam Hải cùng
phản lại nhà Hán, thanh thế càng nổi mạnh. Chu Ngung đóng cửa
thành cô" thủ, cho người về triều cầu cứu. Năm 181, vua Hán Linh
đê sai Chu Tuấn huyện lệnh Lan Lăng đem quân sang cứu. Qua
quận Côl Kê, Tuấn mộ thêm người nhà hỢp với quân hản bộ hơn
5000 người tiến vào xứ ta. Đến biên giới, Tuấn đóng quân lại, cho
người vào dò thăm tình thế, dùng án uy để hiếu dụ. Sau mới đem
quân sang đàn áp. Lương Long bị giết tại trận tiền. Quân sĩ tan
vỡ. Cuộc khỏi nghĩa bị đàn áp năm 181. Lương Long bị dẹp. Chu
Ngung vẫn tiếp tục chính sách tàn bạo, lại còn hơn xưa. Năm 184,
quân sĩ trong châu không chịu được nữa, làm cuộc binh biến, bắt
giết Ngung, cho người về triều kể tội trạng Ngung. Hán Linh đế
chọn người tài giỏi, cử Giả Tung (VSTGCM chép Giả Mạnh Kiên)
người Lạc Thành Đông quận, trước đó làm ngự sử sang. Đến bộ,
Giả Tung xét hỏi tình trạng. Dân chúng nói thuế má quá nặng nề,
trăm họ đều khôn khổ túng thiếu, không sông nổi, không kêu vào
đâu được, cho nên phải họp nhau chông thuế, chứ thực không có
lòng làm phản. Trước đây, những người được bổ dụng đi làm thứ
sử, thái thú, huyện lệnh, thấy đất xứ ta có nhiều của quý( sừng tê,
ngà voi, ngọc trai, đồi mồi, lông trả, hương xạ, gỗ tốt),hầu hết
không liêm khiết, vơ vét của cải cho đầy túi tham. Phú liễm quá
nặng, trăm họ xơ xác. Kinh sư ỏ quá xa, không nơi kêu oan được,
không biết nhò vào đâu mà sông. Giả Tung sai người chia nhau đi
các nơi khuyên dỗ khiến dân về quê yên nghiệp sản xuất làm ăn,
gọi những kẻ lưu vong, tha hết thuế má, rồi đem giết mấy kẻ bạo
ngưỢc đầu sỏ, lại chọn quan tốt cho làm quận huyện. Trăm họ yên
nghiệp thanh bình, Tung coi việc ba năm. Sau có Lý Tiến, người
Giao Chỉ thay.
Cuôl đòi Đông Hán, có Chu Phú, người Côi Kê, sang làm thứ
sử, đem bọn người nhà nhũng nhiễu nhân dân: Một con cá vàng
38
