Page 289 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 289
chúng đều oán hận, lại có cô là vỢ vua Uy Mục bị Tương Dực giết,
bèn tụ tập dân nghèo hàng vạn người, năm 1511, nổi dậy ở Sơn
Tây, Hưng Hoá, chông đôi nhà Lê, liên lạc với người họ Trần Cao
và Trần Công Ninh, mưu phục Trần. Tiến quân xuông Từ Liêm,
uy hiếp Đông Đô. Triều đình đưa vua vào Thanh Hoa, huy động
quân lính, bắt cả thợ công xưởng ra ứng phó. Tướng Trịnh Duy
Sản đánh vào doanh trại lúc tròi gần tối. Trần Tuân sơ hở đề
phòng, bị Duy sản xông vào đâm chết. Quân sĩ tan vỡ.
TRẦN CAO - Trần Cao người huyện Thuỷ Đường, nay là Thuỷ
Nguyên, Hải Phòng, nguyên là viên quan nhỏ, bất mãn, xưng là
dòng dõi vua Trần Thái Tông, tụ tập đồ đảng hàng vạn người,
chiếm giữ đất Thuỷ Đường và Đông Triều. Năm 1515, kéo quân về
đóng ở Bồ Đề, rắp sang đánh lấy Đông Đô. Quan quân nhà Lê
sang đánh, lui về đóng ở Trâu Sơn (Từ Sơn, Bắc Ninh). Nhiều trận
giao tranh ác liệt diễn ra quanh vùng Gia Lâm, Từ Sơn. Tướng
triều đình Phùng Trân và Trịnh Khổng Chiêu tử trận. Lê Tương
Dực sai An Hoà hầu Nguyễn Hoằng Dụ sang đánh. Hoằng Dụ
không dám tiến quân, chỉ đóng quân ở Bồ Đề chống giữ.
TRẦN CÔNG NINH - Trần Công Ninh chiếm giữ nơi quê nhà
huyện An Lãng, Phúc Yên, thế lực khá lớn. Vua Tương Dực phải
tự dẫn quân đi đàn áp, năm 1516.
CÁC VỤ N ổl DẬY KHÁC - Bọn Lê Hy, Trịnh Hưng, Lê Văn Tiệt
khởi binh ở Nghệ An, tiến ra Thanh Hoa, bị Trịnh Duy sản tập
trung lực lượng đánh tan, năm 1512.
Năm 1515, Phùng Chương nổi dậy ở Sơn Tây, chiếm núi Tam
Đảo, Đặng Hân, Lê Cát ở Thanh Hoa, sau cũng lần lượt bị đánh
tan rã.
Nước loạn như thế mà Tương Dực vẫn hoang chơi, không lo
sửa sang việc gì cả, lại khinh rẻ triều thần. Nguyên quân công
Trịnh Duy sản, từng có công lao đánh dẹp, chỉ vì hay can vua mà
phải đánh. Duy sản tức giận, mưu với Lê Quảng Độ và Trình Chí
Sâm, giả mưỢn tiếng đi đánh giặc, đem quân vào giết Tương Dực.
Bấy giò là năm 1516.
Lê Tương Dực làm vua 7 nám, hưởng linh 24 tuổi.
LÊ QUANG TRỊ - Trịnh Duy sản giết vua Tương Dực, hội triều
đình lại, lập con Mục Ý vương là Quang Trị, mới có 8 tuổi. Võ tá
hầu Phùng Mại bàn nên lập cẩm Giang vương là Ý đã 14 tuổi.
Đảng Duy sản bắt Phùng Mại chém ngay ở chỗ nghị sự, rồi lập
Quang Trị làm vua. Quang Trị vừa lên ngôi được ba ngày thì
289
