Page 218 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 218
Đề phòng sự nổi dậy chống đổĩ, nhà Hồ đặt ra phép hạn chế
dừng gia nô, ít nhiều tuỳ theo cấp bậc. Sô" gia nô thừa đem sung quân.
VIỆC GIAO THIỆP VỚI NƯỚC CHAMPA - Năm 1400, vua Champa
La Ngai chết. Quý Ly sai Đỗ Mẫn dẫn thuỷ quân, Hồ Tùng dẫn bộ
quân đi đánh Champa. Quân thuỷ và quân bộ không tiếp ứng
nhau. Quân bộ thiếu lương phải rút về.
Năm 1402, Đỗ Mẫn đi đánh Champa, vua Champa Ba Địch
Lại dâng đất Chiêm Động và cổ Luỹ (Quảng Nam và Quảng
Ngãi). Quý Ly đặt quan cai trị và cho người vào lập nghiệp, cử Dã
Nan, con Chê Bồng Nga làm quận vương, vỗ về người Chăm.
Năm 1403, nhà Hồ muốn chiêm đất phía nam, sai Phạm
Nguyên Khôi và Đỗ Mẫn đi đánh nữa. Nước Champa, từ trước, bị
áp bức quá, dâng lễ vật xin với nhà Minh bảo hộ. Một vạn quân
Minh được đưa sang giúp. Nhưng chúng không chông nổi vói quân
nhà Hồ đông đúc. Thành Chà Bàn sắp bị hạ thì chợt có binh
thuyền quân Minh đến cứu viện. Nguyên Khôi không muốn dây
với quân Minh, điều đình hai nước đều rút quân về. Quý Ly trách
sao không đánh bại quân Minh đi. Bắc sử chép quân Giao Chỉ sỢ
uy phải rút.
VIỆC BANG GIAO VỚI TRUNG QUỐC - Hồ Hán Thương lên ngôi,
sai sứ sang Minh nói rằng: Dòng dõi nhà Trần không còn ai, xin
lấy danh nghĩa cháu ngoại tạm giữ việc nước. Minh Thành Tổ sai
Dương Bật sang xét. Quý Ly bắt quan viên phụ lão làm tờ khai nói
y như lòi sứ. Hán Thương được phong làm An Nam quốc vương.
Bấy giờ, sứ nhà Minh đi lại liền, khi trưng cầu, khi sách hỏi.
Hán Thương sai người cứu giải, vất vả về ứng đối.
Năm 1405, vua Minh đòi đất Lộc Châu thuộc Lạng Sơn, nói
là đất cũ của châu Tư Minh thuộc Quảng Tây. Quý Ly sai Hoàng
Hôi Khanh cắt 55 thôn cổ Lâu dâng nhà Minh.
QUẢN MINH SANG
ĐÁNH N ư ớc TA LẨN THỨNHÂT
TRẦN THIÊM BÌNH - Năm 1404, có Trần Khang (hay Nguyễn
Khang) ở mạn Lão Qua, đi đường Vân Nam, sang Kim Láng, đổi
tên là Trần Thiêm Bình, xưng là con vua Trần Nghệ Tông, kể rõ
tình trạng nhà Hồ thoán nghịch với vua Minh.
Khang nguyên là.gia đồng nhà Trần Nguyên Huy, đồng đảng
với Trần Nguyên Dĩnh, tư thông với Chê Bồng Nga. Huy và Dĩnh sỢ
tội, tự tử. Khang chạy sang Lão Qua. Tông tích Khang không ai rõ.
218
