Page 54 - Việt NamVăn Minh Sử

mái chèo, bánh lái, trên tất cả trang trí, và ở mũi tên nữa. Trên mặt trống
cũng thấy hình vẽ ấy, với vành khuyên, lông cánh chim, khiến người ta có
cảm tưởng cái trống có đức tính siêu hình của các hình vẽ nhắc đi nhắc
lại nhiều lần. Trên tang trống cũng thấy hình bóng nửa người nửa chim.
Chắc hẳn tất cả những hình vẽ ấy có quan hệ với tín ngưỡng thần bí và
nghi lễ gì đầy vẻ ma thuật của một đoàn thể cổ xưa.
L.Pinot đã kết luận về trống đồng kiểu Hà Nội rằng:
"Những đồ đồng xưa phô hủy hình ảnh một dân tộc canh nông, săn
hắn, thuỷ thủ thờ vật tổ mà cách ăn mặc không còn thấy ở Đônq Dươníị,
nhưng trái lại, lại thấy ở trên các hải đảo Thái Bình Dương. Phải chăm>
chính đấy lù dân tộc Indonésien mà về ngôn Hiịữ chủmị tộc đã từng sốníỊ
trân bán dào Đông Dương rồi hổ hán đảo lại cho dân mới đến dể di sang
những quần đáo trong Thái Bình Dương? Trên hán dáo Đông Dươn^ chỉ
còn lại những dấu tích về ngôn ngữ cùng phong tục mà chúng đã quên
dần di”.. (B.E.P.E.O. XXỈX, ỉ 929, L ’Age de bronze au Tonkin et dans le
Nord Annanĩ, Victor Goloubew).
Hoàng Trọng Miên trong sách Việt Nam Văn Học Toàn Thư chép:
"Văn hoá cự thạch hi kéo dài từ thời dại dồ dá mới kỳ đến thời đại
dồ dỏng, mà ở Việt Nam vá Đông Nam Á íỊọi tên chung là nghệ thuật
Dông Sơn, một địa điểm trên hữu hạn sông Mã (Thanh Hoá) gần dây dã
khai quật được những cổ vật thời ấy. Tiêu hiểu nhất cho nền văn hoá
Đông Sơn là chiếc trống đồng Ngọc Lũ (ngày nay còn ở Bảo tàng viện Hà
Nội) với những hình khắc trổ làm sống lại một hộ lạc sơ khai làm ruộn^,
săn hắn, đi biển, sùng bái vật tổ. Chung quanh ngôi sao nhiều cánh ở
chính giữa mặt trống, một đám nhiều người ăn mặc dị kỳ tung tăniỊ í>n(a
bầy nai và loài tlĩuỷ điểu đang bay. Họ cầm ở tay những cái xênlĩ để iịõ
nhịp cho điệu múa. Có những người thổi kền và đánh trốnq hoù nhịp.
Cạnh nhà sàn, có những người mang lông chim phấp phới daiĩíỊ cầm chầy
giã gạo như cùng hoà điệu chung. Vòng quanh mặt trống dồng manẹ hình
những chiêc thuyền chở cúc chiến sĩ mang rìu, cung tên và lao, trên n^ười
giắt những lông chim dài. Quang cành các chiếc thuyền này giốníỊ như
chiếc thuyền dưa linh hồn người về cõi cực lạc của giống dân Dayak ở
dảo Bornéo (Nam Dương) ngày nay còn cử hành trong tang lễ. Chiếc
thuyền này về sau có lẽ phối hợp với ảnh hưởng đạo Phật mà thành ra
chiếc thuyền bát nhã hình rồng chở hổn người về cõi Tây phương.
"Theo nhà nữ khảo cổ Colani thì hình ảnh chạm trên trốnq dồng
chứng tỏ những di tích của sự thờ cúng mặt trời. Chung quanh ngôi sao
chiếu sáng chính giữa, hình ảnh của mặt trời, người, nai và chim cùng theo
một điệu múa xoay tròn của trái dất quanh mặt tr()i soi sáng muôn loài.
56