Page 171 - Việt NamVăn Minh Sử

ihay đổi các thái thú cũ nên sây ra mối bất bình của các tay chán bộ hạ
thái thú cũ. Đó là nouyèn cớ chính khiên Tô Định khônỵ hiếu rõ dân lình
nén vụnsỉ dại làm nhiều điều làn ác.

Hai Bà Trưng

Nhờ bọn lại thuộc nsầm íỊÌúp Vcà dể mặc quý tộc ban xứ huy dộna
nhân dân khăp nơi hướng ứng, Hai Bà Trưng chí một trận dã duổi dược
Tô Định về Tàu rồi làm vua.
Nhưng sau Mã Viện đem quân sang dánh thì quân lực của Hai Bà
không dương cự dược vì bị cô lập mà cũng vì bợn lại thuộc quá sợ Mã
Viện nên trớ cừ khỏng chơ các quý lộc bủn xứ huy dộng nhân dân dê cứu
ứng Hai Bà nữa.

Mã Viện

Dầu với lực luợng quán sự chênh lệch. Mã Viện cũng phái mât gần
một năm mới dẹp xơng dược tàn quân cua Hai Bà. Hắn tức bực lùng bát
giêt hêt quv tộc ờ làng, tước dơạt hết trống đồng về đúc con ngựa kicu dể
chơi, cùng dúc cái cột dồng đề chữ Đồiu> trụ chiết, Giao Chỉ diệt dể nhục
mạ cá dòng giống Lạc Việt.
Chủ trương và dường lối chính trị cúa nhà Hán (206 tr. CN) là bỏ
chê dộ chư hầu thiết lập từ những dời Hạ. Thương. Chu về trước, trong
đ(S các nước chư hđu ở xa. nhiéư khi giấu và mạnh hơn nước của Thiên tử
ớ trung ương dê dẻ sinh hiến. Bằng chứng lìi chính trường hợp cứa Hán
Caơ Tổ Lưu Bang.
Kẻ mờ lới chơ Hán chủ trương như vậy là Tán. Kẻ ngư lại de chơ Lun
Bang mọc thêm vây cánh là sở. Chơ nên Hán rất tha thiết tước quyổn của
chư hầu ớ địa phương dè lăng quyổn Thiên tử ở trung ương thành một thực
quyền. Biết baơ những hãn mĩi công thần như Hàn Tín. Anh Bố, Bành Việt
ớ Trung Hoa còn dấn dấn bị Hán Đế tìm cớ mà trừ di. Sá gì một họ Triệu
ứ vùng Nam Việt mà cứ dòi khư khư giữ chế dợ chư hầu cũ.
Ngay hồi dầu vì còn bận lổ chức lại nền hành chính ở chính quốc
Trung Hoa, và tiếp sau Là Cao Tơ băng hà, Lữ Hậu chuyên quyền, gây
những biến cỏ trọng dại trong triều nên chính sách cúa Hán tạm mềm dỏơ
dể khuyên dụ Triệu Đà tự ý nội thuộc. Nhưng chương trình và kế hoạch
thôn tính th'i dcã có sán.
B() Kììânì Dinh Việt .S/?(ticn biên, quyền 2, từ 17b. 18b) dẫn một dơạn
rủn Chí như sau: 'Troiìíi í/A/ Hán Thnận Đế (vào năni ỉ dô tr.CN) thái thú
Giao Chỉ là Clìii Xitơníỉ.xin dặt Giao Chỉ làm Giao Chán. Triền dinh nhà Hán
bàn hiận rồi khỏnịị cho, phomị Chu Xifo’ní> lùm thứsứGiao Chi".

180