Page 167 - Việt NamVăn Minh Sử
P. 167
khôii2 biết chữ) vào trong vòng lễ giáo mà chính mọi người ấy không biết
và cũng không có cả chữ đế chi sự lồ giáo ấy'"
Vậy người Lạc Việt khi đơn độc, làm điéu bậv bạ hay nghĩ điéu bậy
có thế không ai biết, nhưng cổ qiiv thần hai vai chứng giám; còn trong
nhà thì cổ bàn thờ gia tiên và hổn thiêng của các cụ tổ thường xuyên giám
sát tư cách của con người; và khi ra khỏi nhà lại có lình thân của họ hàng
cùng dư luận của mọi người thân cũng như sư, nó uốn năn tư cách vào
vòng dạo lý. Đó là không kể những lục. những lệ từ lâu dời dã lạo cho
nguừi ta nhũng thói quen, những thị hiếu dể cuộc sống có vỏ dẹp. tức là
có văn hiến.
Ngay ở Trung Hoa lục dịa dân chúng Trung Hoa cũng ihố. Khổng Tử dã ch) làm
việc tổng hợp và hệ ihông hoá những ur cách sống theo dạo lý dã có sán cứa nhãn
dân nên chi'nh mình dã chi nhận là làm việc “thuật nhi bất tiíc". Chi những mòn đổ
ngu dại hay những ke không xứng dáng nhưng tự nhận là mồn dỏ họ Khống mói
cho rằng nhờ Khống giáo thì người Lạc Việt và sau này người Viẹt Nam mới biêt
diều lẻ nghĩa và ăn ở theo dạo lý.
1 7 6