Page 24 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay
P. 24
T )ă n £ ó a ử i ì ỹ x ử 'D i ệ i O G u n Ẻ ì ệ i ì n a ^
trong lịch sử, nhưng nhiều yếu tô" của văn hóa ứng xử vẫn
được bảo lưu và phát huy trong phương thức sản xuất mới.
Chẳng hạn, khuôn mẫu ứng xử một vỢ một chồng, khuôn
mẫu ứng xử tôn trọng người già, yêu chuộng lao động "đói
cho sạch, rách cho thơm" v.v... có khuôn mẫu ứng xử phổ
biến trong nhiều chế độ xã hội khác nhau, dẫu rằng hình
thức biểu hiện và tính chất của nó có thể khác nhau ở một
mức độ nào đó. Thực tê đó cho thấy tính đặc thù chỉ có ý
nghĩa tương đối trong khái niệm văn hóa ứng xử. Bởi lẽ,
như đã đề cập ở trên, trong văn hóa ứng xử thường có sự
thông nhất giữa cái riêng và cái chung, cái đặc thù và cái
phổ biến. Điều cần nhấn mạnh là sự thống nhất này
không dẫn đến chỗ khép kín và đơn điệu của văn hóa ứng
xử, trái lại nó dung hòa và bao hàm cả tính linh hoạt và
tính cơ động cao của văn hóa ứng xử. Cho nên để tiếp cận
được đầy đủ nội dung và phạm vi rộng lớn, đa tầng và đa
nghĩa của văn hóa ứng xử không thể chỉ dừng lại ở cấp độ
bản thể luận (tiếp cận triết học), mà phải biết xuất phát
từ đó để tiếp cận xã hội học và văn hóa học nhằm làm
sáng tỏ và lĩnh hội các hàm nghĩa sau đây của khái niệm
văn hóa ứng xử.
a. Văn hóa ứng xử là tổng hòa những dạng hoạt động
sốhg ổn định của con người được vận hành theo một bảng giá
trị xã hội nào đó trong sự thống nhất với các điều kiện của
25