Page 21 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

N guyên Thanh Tuấn

của văn hóa ứng xử có thể tướng ứng với phạm vi của hình
thái xã hội. Hình thái xã hội gắn với hoạt động mọi mặt của
con người nhưng nó là một hiện thực khách quan, độc lập
vói ý thức và tình cảm con người. Trong khi đó, văn hóa
ứng xử phản ánh hoạt động của chủ thể và bao gồm: nhận
thức, tình cảm, động cơ, hành động xã hội (hoặc ứng xử xã
hội), khuôn mẫu ứng xử, thể chê xã hội và toàn bộ mốì liên

hệ biện chứng giữa chúng cũng như hệ thống vận hành mối
liên hệ đó theo một bảng giá trị xã hội nhất định. Nói cách
khác, văn hóa ứng xử là sự khúc xạ hình thái kinh tế - xã
hội trong nhận thức, tình cảm, thái độ và động cơ hoạt
động xã hội, tổ chức đòi sốhg và sinh hoạt cá nhân của con
người. Nhiều mặt trong lối sống có tính chất độc lập tương
đối so với sự phát triển của cơ sở hạ tầng xã hội. Văn hóa
ứng xử của con người là kết quả hoạt động của con người
trong quá trình thích nghi và biến đổi hoàn cảnh sống mà
con người vừa là sản phẩm của hoàn cảnh, vừa là chủ thể

sáng tạo ra hoàn cảnh sốhg của chính nó. Tác động của
phương thức sản xuất (và những điều kiện sốhg khác) đốì
với văn hóa ứng xử bao giờ cũng phải thông qua các hoạt
động của chủ thể và mang dấu ấn khúc xạ bởi các chủ thể.
Văn hóa ứng xử là biểu hiện của cái xã hội trong cái cá
nhân, cho nên nó có tính linh hoạt và cơ động cao. Văn hóa
ứng xử phản ánh mối liên hệ biện chứng giữa cái phổ biến
với cái đặc thù và cái đơn nhất, cho nên nội dung và phạm
vi của nó rộng lớn và đa tầng, đa nghĩa.