Page 20 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

Z )ă n £ ó a ííny x ử X )iệ í O G im £ i ệ n n a t ^

Từ thực tê ấy, có thể dựa vào ý kiến xác đáng của các
nhà sáng lập chủ nghĩa Mác để khái quát rằng “hoạt động

sống của họ như thê nào thì họ là như thê ấy. Do đó họ là
như thê nào, điều đó ăn khóp vối sản xuất của họ, vối cái
mà họ sản xuất ra cũng như vối cách họ sản xuất. Do đó,
những cá nhân là như thế nào, điều đó phụ thuộc vào
những điều kiện vật chất của sự sản xuất của họ"^''. Cho

nên, khi nghiên cứu văn hóa ứng xử tất nhiên phải cơ bản
dựa vào việc tiếp cận phương thức sản xuất. Theo C.Mác
và Ph.Ănghen; "Không nên nghiên cứu phương thức sản
xuất ấy đơn thuần theo khía cạnh nó là sự tái sản xuất ra
sự tồn tại thể xác của các cá nhân. Mà hơn thế, nó là một
phương thức hoạt động nhất định của những cá nhân ấy,
một hình thức nhất định của hoạt động sống của họ, một
phương thức sinh sống nhất định của họ"®.

Văn hóa ứng xử chịu sự quy định của phương thức sản
xuất xã hội và toàn bộ những điều kiện sốhg của con người.
Tuy vậy, văn hóa ứng xử không phải là sản phẩm thụ động

của mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất với quan hệ sản
xuất và những điều kiện sống. Bởi lẽ, phạm vi của văn hóa
ứng xử rộng hơn phạm vi của phương thức sản xuất. Ngoài
sản xuất vật chất con người còn có các hoạt động khác, như
hoạt động chính trị xã hội, văn hóa sinh hoạt v.v... Phạm vi

CMác và Ph.Ảnghen: Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995,
tr.3, tr.30.

21